‘Artiest verkoopt NFT-kunstwerk voor 69 miljoen dollar’. ‘NFT-mania: zakenman biedt 2,9 miljoen dollar voor eerste tweet’. Het zijn maar enkele van de krantenkoppen over de jongste trend in blockchain-land: NFT’s. Maar wat is een NFT precies en wat kan je ermee?
Een NFT is een non-fungible token. ‘Non fungible’ betekent min of meer dat het uniek is en niet kan worden vervangen door een ander, identiek item. Een munt van 2 euro met de beeltenis van koning Filip is bijvoorbeeld vervangbaar. Ruil er eentje voor een andere, en je hebt precies hetzelfde (hoewel je natuurlijk kan betogen dat de andere euromunt uit andere moleculen is opgebouwd). Ook is een non-fungible token onverdeelbaar, het blijft één geheel. Een munt van 2 euro kan je bijvoorbeeld wel verdelen en vervangen door twee munten van 1 euro.
De Mona Lisa is bijvoorbeeld ‘non-fungible’ of onvervangbaar. Als je dat schilderij inruilt voor een ander schilderij - zeg maar het Meisje met de parel - heb je iets heel anders in handen. NFT's zijn precies hetzelfde: het zijn unieke activa. Het grote verschil met pakweg de Mona Lisa zit hem erin dat NFT’s digitaal zijn en dat hun eigendom wordt geverifieerd door blockchain-technologie.
NFT's kunnen werkelijk alles zijn wat in digitale vorm mogelijk is (zoals tekeningen, muziek, of zelfs een elektrocardiogram of röntgenfoto), maar veel van de opwinding gaat momenteel over het gebruik van NFT’s om digitale kunst, verzamelspullen, gaming-objecten of zelfs memes te verhandelen en ermee te speculeren.
Hoewel ze beide van een blockchain gebruikmaken, verschillen NFT’s van cryptomunten. NFT’s zijn namelijk onvervangbaar en niet-inwisselbaar voor hetzelfde. Een bitcoin kan je wel inwisselen voor een andere bitcoin (want die zijn hetzelfde), een NFT niet. Een NFT kan je het best vergelijken met een digitaal verzamelobject, een cryptomunt met een ruilmiddel.
Uit een rapport van NonFungible.com en L'Atelier BNP Paribas blijkt dat 74.529 ‘digitale wallets’ ten minste één NFT in 2020 kochten, en 31.504 digitale wallets er ten minste één verkochten. We spreken over ‘wallets’ en niet over ‘mensen’, want één persoon kan meerdere wallets hebben.
Vorig jaar bedroeg de totaalwaarde van verhandelde NFT's 205,34 miljoen euro, een verviervoudiging ten opzichte van 2019 (51,46 miljoen euro). De marktkapitalisatie van NFT’s beliep vorig jaar meer dan 276 miljoen euro (in 2019 was dit 115,8 miljoen euro).
Als NFT’s je erg bizar lijken, dan is het dat ook. Een digitaal bestand zoals een foto of meme kan je oneindig keer kopiëren (let wel, ze kunnen beschermd zijn door auteursrechten), en hetzelfde geldt voor het digitale kunstwerk dat bij een NFT wordt geleverd (de NFT zelf kan niet gekopieerd worden). Het idee om te betalen voor het symbolische eigendom van een digitaal beeld of voorwerp dat ergens op het internet leeft en binnen enkele seconden kan worden vastgelegd op een screenshot, is op het eerste gezicht vreemd.
Voorstanders oordelen echter dat NFT’s een groot probleem oplossen: als mechanisme maken NFT's het namelijk mogelijk om waarde toe te kennen aan digitale kunst. Je kunt immers naar het Louvre gaan en een perfecte kopie naschilderen van de Mona Lisa, dan nog heb je niet het eigenaarschap over het eigenlijke werk. NFT's zijn ontworpen om je iets te geven dat niet kan worden gekopieerd, namelijk het eigendomsrecht over het werk (hoewel de kunstenaar nog steeds het auteursrecht en de reproductierechten kan behouden, net als bij fysieke kunstwerken). Iedereen kan dus een afdruk van de Mona Lisa kopen. Maar slechts één persoon kan het origineel bezitten. En hetzelfde geldt dus voor digitale bestanden.
Technisch gezien is een NFT een stukje code in een blockchain. NFT's worden opgeslagen in digitale wallets en kan je kopen en verkopen. Daarnaast kan je ook zelf je eigen digitaal kunstwerk of verzamelobject maken en verkopen.
NFT’s kan je online verhandelen op een marktplaats zoals OpenSea en Rarible. Zie het als een online galerij waar je digitale kunst, ruilkaarten en andere verzamelobjecten kunt bekijken, kopen en verkopen. Deze marktplaatsen werken als een veilinghuis, waar je op items biedt en hoopt dat je de winnaar bent (of een koper vindt). Sommige aanbiedingen kan je ook instant kopen voor een vaste prijs.
Je kan verschillende munteenheden gebruiken om NFT's te kopen: vaak zijn het cryptomunten, maar op sommige platformen kan het ook met een kredietkaart.
De meeste NFT’s maken deel uit van de Ethereum blockchain. Ethereum is een cryptomunt, maar de Ethereum blockchain ondersteunt ook NFT's. Telkens als een transactie op de Ethereum blockchain plaatsvindt, moet de koper een netwerkvergoeding betalen (genaamd Gas of GWEI). Ook als je een nieuw digitaal kunstwerk te koop stelt betaal je zo’n netwerkvergoeding. In 2020 stegen deze transactiekosten sterk. In sommige gevallen bleken de transactiekosten zelfs duurder dan de NFT zelf. Ook niet onbelangrijk: elke transactie vergt veel rekenkracht en dus energie; al vergt een transactie op de Ethereum blockchain wel een pak minder energie dan de transactie van een Bitcoin.
Dit kunstwerk is een compilatie van de 5.000 eerste digitale kunstwerken van Beeple, een Amerikaanse kunstenaar en grafisch ontwerper. Hij maakte de werken tussen 2007 en 2020. In maart 2021 verkocht het veilinghuis Christie’s de NFT via een online veiling.
Bron afbeelding: Beeple
Cryptopunks waren de eerste NFT's op de Ethereum Blockchain. In totaal zijn er 10.000 zulke verzamelbare digitale figuurtjes. Ze zijn ontworpen door 2 techneuten bij Larva Labs. Cryptopunk#3100 is een gepixelde afbeelding van een alien met een hoofdband.
Bron afbeelding: Larva Labs
Opnieuw een creatie van Larva Labs: een gepixelde afbeelding van een alien met een pet en pijp.
Bron afbeelding: Larva Labs
Een filmpje van 10 seconden over de verkiezingen in de VS in 2020, ook van Beeple. In de video ligt een uitgetelde Donald Trump in het gras.
Bron afbeelding: Beeple
De eerste tweet van Jack Dorsey, oprichter en CEO van Twitter. De tweet, met de tekst "just setting up my twttr," werd geveild voor het goede doel. Een zakenman uit Maleisië kocht de NFT voor 2,9 miljoen dollar.
Bron afbeelding: Twitter.com