Wat moet er in een arbeidsovereenkomst staan?

Een nieuwe baan is meestal een impactvolle gebeurtenis. Vreugde, opwinding, opluchting, verrassing of zelfs twijfel: er kunnen heel wat gevoelens naar boven komen als je een nieuwe uitdaging aangaat.

Een nieuwe job – zeker als je bij een andere werkgever aan de slag gaat – betekent ook ‘papierwerk’. In alle enthousiasme gebeurt het echter vaak dat de arbeidsovereenkomst en het eventuele arbeidsreglement overhaast doorbladerd en ondertekend worden, zonder stil te staan bij de mogelijke draagwijdte.

Waarop letten als je een arbeidscontract tekent?

Teken het contract vooraleer je begint

Het contract moet in orde zijn vooraleer je effectief aan het werk gaat. Pas dan ben je legaal aan het werk en op die manier ben je bijvoorbeeld beschermd mocht je de tegenslag hebben om meteen een arbeidsongeval op te lopen.

Behoudens enkele kleine uitzonderingen (zoals een studentencontract) zijn arbeidscontracten met proefperiode afgeschaft.

Controleer of alle mondelinge overeenkomsten op papier staan

Je kwam overeen dat je 3 dagen per week mag thuiswerken, dat je jouw smartphone van het werk ook persoonlijk mag gebruiken of dat je partner ook met je bedrijfswagen mag rijden? Kijk na of dat ook in het contract en/of de bijlagen vermeld staat. Dan is er later geen discussie mogelijk.

Dikwijls wordt er in een arbeidscontract verwezen naar een arbeidsreglement. Bijvoorbeeld als het gaat over arbeidsvoorwaarden of extra voordelen. Zorg ervoor dat je ook dat arbeidsreglement grondig nakijkt. “Teken je een arbeidscontract, dan ga je immers automatisch ook akkoord met het arbeidsreglement”, vervolgt Ellen. “Een werkgever kan het arbeidsreglement niet eenzijdig veranderen nadat het arbeidscontract getekend werd. Dat dient steeds in overleg te gebeuren met de werknemers en/of hun vertegenwoordigers.”

Kijk eventuele clausules na

Naast de basisgegevens kunnen in een contract ook extra clausules opgenomen worden. Enkele voorbeelden:

• Scholingsbeding
  Als je op kosten van je werkgever een opleiding volgt tijdens de uitvoering van het contract, kan de werkgever voorzien dat je een deel van de kosten moet terugbetalen als je het bedrijf verlaat tijdens de opleiding.

• Concurrentiebeding
  Hierbij ga je de verbintenis aan om bij het verlaten van je werkgever geen gelijkaardige activiteiten uit te oefenen, bijvoorbeeld als zelfstandige of bij een concurrent van je werkgever. Goed om weten: een concurrentiebeding is geografisch gebonden tot de plaatsen waar je je werkgever daadwerkelijk concurrentie kan aandoen. Een concurrentiebeding is ook tijdsgebonden en kan niet ingeroepen worden als het arbeidscontract binnen de eerste zes maanden stopt. Het is ook nietig als je werkgever het contract beëindigt zonder dringende reden of als je ontslag neemt mét dringende reden.

• Exclusiviteitsbeding
  Met zo’n clausule verbindt je er jezelf toe om je volledige activiteit in dienst te stellen van je werkgever en geen andere functies uit te oefenen. Je werkgever kan je echter alleen verbieden om concurrerende activiteiten uit te oefenen of activiteiten die de correcte uitvoering van de arbeidsovereenkomst in de weg staan. Ben je van plan om ooit wat bij te klussen, let er dan op dan je voldoende bewegingsvrijheid inbouwt.

Neem je anciënniteit mee

Als je bij je vorige werkgever anciënniteit opbouwde, dan kan het nuttig zijn om die mee te nemen. Niet alleen omdat een hogere anciënniteit vaak ook een hoger startloon betekent bij je nieuwe werkgever, maar ook omdat een hogere anciënniteit je een langere opzegtermijn of opzegvergoeding kan opleveren. “Ik raad sterk aan om dit duidelijk te omschrijven zodat het later niet voor interpretatie vatbaar is. Dus door expliciet te vermelden dat de anciënniteit wordt meegenomen om de opzegtermijn of -vergoeding te bepalen”, vertelt Ellen.

Laat je arbeidscontract nakijken

“Als je weinig vertrouwd bent met deze materie, kan het interessant zijn om je arbeidsovereenkomst te laten nalezen. Zeker als je bepaalde zaken niet begrijpt of niet zeker van je stuk bent”, vertelt Ellen Bevernaege. “Dat kan bijvoorbeeld bij een vakorganisatie, een advocaat of een andere expert ter zake.”

Zorg ervoor dat een origineel exemplaar van de overeenkomst krijgt

Als je werkgever een arbeidsovereenkomst opstelt, dan kan dat zowel op papier of elektronisch. In geval van een contract op papier dien je een origineel mee te krijgen en te bewaren. Bij een elektronisch contract (ondertekend met je eID of een applicatie zoals Itsme) ontvang je het document via een online portaal. Goed om weten: je werkgever kan je niet verplichten om elektronisch te tekenen; je kan dus altijd een papieren versie vragen.