Stad of platteland: waar leef je goedkoper?

Leven op het platteland is goedkoper dan in de stad, wordt wel eens geopperd. Puur financieel valt daar iets voor te zeggen: met het budget voor een gezinswoning in hartje Antwerpen, koop je wellicht een ruime villa in Lo-Reninge. Maar als je een ‘stadsmens’ bent, heb je natuurlijk weinig boodschap aan de extra vierkante meters op het platteland. Hetzelfde geldt als je van het platteland houdt. Hoe aanlokkelijk een loft met zicht op het centrum voor sommigen oogt, als de stad je ding niet is, dan is het gewoon je ding niet. Levenskwaliteit en je thuis voelen is van onschatbare waarde, en dat giet je niet zomaar in een wiskundige formule.

Laat je deze beschouwingen even terzijde, en kijk je louter naar het financiële plaatje? Dan zijn dit enkele overwegingen om mee te nemen in je beslissing om voor de stad of het platteland te kiezen.

Wonen

Woning kopen

Op het platteland zijn de aanschafkosten voor vastgoed (per vierkante meter) vaak lager, vooral als de woningen verder van stedelijke centra verwijderd zijn. De voorbije decennia stegen de prijzen in de stad sterker dan op het platteland. De coronacrisis zorgde wel even voor een trendbreuk: de vastgoedprijzen op het platteland stegen in 2021 en 2022 veel sneller dan in centrumsteden. Die trend is ondertussen voorbij.

Een gemiddelde woning op het platteland werd in heel 2023 0,3% goedkoper tegenover heel 2022, terwijl de prijs van een gemiddelde woning in een centrumstad nog met 2,9% steeg, blijkt uit nationale cijfers van vastgoedmakelaar ERA.

Zomaar stellen dat vastgoed goedkoper is op het platteland, is echter kort door de bocht. Locatie speelt immers ook een grote rol. Ter vergelijking: de mediaanprijs voor een huis in de stad Charleroi bedraagt volgens de vastgoedbarometer van notaris.be 145.000 euro. De mediaanprijs voor een huis in het landelijke Langemark-Poelkapelle bedraagt het dubbele: 290.000 euro.

Woning huren

Als je overweegt om te huren, dan ben je ook beter af op het platteland. Dit komt doordat de vraag naar woonruimte in stedelijke gebieden over het algemeen hoger is, wat de huurprijzen opdrijft. In minder bevolkte gebieden, zoals het platteland, is er minder concurrentie om woonruimte, wat lagere huurprijzen betekent.

Huis of appartement onderhouden

Woningen op het platteland kunnen hogere onderhoudskosten met zich meebrengen, vooral omdat ze gemiddeld groter zijn en grotere percelen land hebben om te onderhouden. Dit onderhoud kan variëren van het reguliere tuinonderhoud tot grotere renovaties zoals dakvervangingen of het updaten van verouderde verwarmingssystemen.

In stedelijke gebieden zijn de aankoopkosten van een woning vaak hoger, maar de kleinere oppervlakte kan de onderhoudskosten verminderen. Appartementen en rijhuizen delen vaak muren, wat ook helpt bij de isolatie en energiebesparing. Aan de andere kant is het in de zomer vaak warmer in de stad, wat dan weer meer kosten voor koeling met zich meebrengt. Vrijstaande woningen (op het platteland) vereisen daarentegen meer energie voor verwarming, ook al omdat ze vaak ruimer zijn.

Mobiliteit

De grens tussen stad en platteland is niet overal even scherp, zeker in ons land. Zelfs al woon je op het platteland, er is altijd wel een stad op relatief korte afstand. Hoe dan ook: tenzij afstanden overbrugbaar zijn met een elektrische fiets, is een auto op het platteland dikwijls onmisbaar. Dat komt door de langere afstanden tussen woningen, winkels, scholen en werkplekken. De kosten hiervan omvatten niet alleen de aanschaf en het onderhoud van een auto, maar ook brandstof en verzekeringen. Langere afstanden afleggen betekent ook meer (kostbare) tijd doorbrengen onderweg.

In de stad ben je minder afhankelijk van een eigen auto (jaarlijkse kost ongeveer 4.000 euro, los van de aankoopprijs) dankzij het openbaar vervoer, meer mogelijkheden voor deelauto’s en de nabijheid van essentiële diensten en voorzieningen. Dit kan een aanzienlijke besparing opleveren op de maandelijkse uitgaven. Heb je wel een eigen wagen, dan biedt dat niet altijd een garantie dat je je auto dan zomaar voor je eigen woning kwijt kunt. Bovendien worden auto's vaker uit de stad geweerd, waardoor het moeilijker wordt om je woning met de wagen te bereiken.

Sociaal leven en recreatie

De stad biedt een rijkere verscheidenheid aan culturele evenementen, horeca, theaters en andere sociale ontmoetingsplaatsen die het gemakkelijk maken om een actief sociaal leven te onderhouden. Volgens Statbel geeft een gezin op jaarbasis gemiddeld 2.828 euro uit aan horeca, en 3.114 euro aan cultuur en vrije tijd. De constante beschikbaarheid van activiteiten in de stad kan ook leiden tot hogere uitgaven aan uitgaan en entertainment.

Op het platteland is de sociale dynamiek over het algemeen anders; gemeenschappen zijn vaak hechter. Recreatieve activiteiten zijn ook vaker gerelateerd aan de natuur, zoals wandelen, fietsen en tuinieren, wat over het algemeen minder kost. Echter, de beperkte toegang tot culturele voorzieningen kan als een nadeel worden gezien, afhankelijk van je persoonlijke interesses.

Hoewel de dagelijkse kosten zoals boodschappen en basisdiensten over het algemeen gelijk lopen, zijn er enkele nuances. In stedelijke gebieden vind je vaak een breed scala aan winkels en supermarkten. Dit aanbod kan ook de diversiteit in producten verhogen, wat een voordeel is voor de stadsbewoner.

Op het platteland daarentegen zijn de opties vaak beperkter met minder winkels, wat kan leiden tot hogere prijzen vanwege minder concurrentie. Echter, lokale markten en directe toegang tot boerderijproducten kunnen versheid en kwaliteit bieden die soms moeilijk te evenaren zijn in de stad. Enige nuance is natuurlijk ook op zijn plaats: België is een vrij compact land, en de stad is zelden ver weg voor shoppers.

Enkele overwegingen voor de lange termijn:

• Vastgoed in stedelijke gebieden stijgt historisch gezien sterker in waarde dan op het platteland. Dit kan de hogere initiële kosten van een stedelijke woning compenseren over de tijd. Op het platteland kan de waarde van vastgoed stagneren of minder snel groeien, wat een overweging is als je vastgoed koopt. Aan de andere kant: het klimaat en veranderende samenlevingsvormen dwingt ons om op een andere manier te bouwen en om volop in te zetten op renovatie. In de stad zal de bewoonbare oppervlakte per wooneenheid in de toekomst wellicht dalen en het aantal bouwlagen stijgen, wat de woonkwaliteit en -beleving wellicht vermindert.
  
  
• Voor gezinnen met kinderen kunnen de kwaliteit en diversiteit van onderwijs- en gezondheidszorginstellingen een belangrijke factor zijn. Stedelijke gebieden bieden vaak een grotere keuze aan scholen, inclusief gespecialiseerde instellingen, wat aantrekkelijk kan zijn voor de ontwikkeling van een kind.
  
  
• Wat betreft werkgelegenheid en professionele ontwikkeling, bieden steden over het algemeen meer kansen door de aanwezigheid van meer bedrijven, hogere concentraties van industrieën en meer netwerkmogelijkheden. Voor professionals en voor wie aan het begin van zijn carrière staat, kan dit een doorslaggevende factor zijn om voor de stad te kiezen. Op het platteland is het werk vaak meer gerelateerd aan landbouw of kleinere lokale bedrijven.
  
  
• Algemeen gezien kampen plattelandsbewoners met minder stress, onder meer dankzij het weinige verkeer en de rust. Ook de luchtkwaliteit is in regel beter op het platteland(al kan de luchtkwaliteit langs steenwegen en in sommige dorpskernen pover zijn). In de stad zelf is er meer verkeer en laten de gebouwen minder luchtcirculatie toe waardoor fijn stof er langer blijft hangen. Steden zijn dan wel aan het vergroenen, dat brengt vooralsnog geen grootschalige impact met zich mee.