Solden zijn niet altijd solden

Twee keer per jaar zijn er solden in ons land: in januari en in juli. Heel wat Belgen trekken dan op koopjesjacht, al lijkt de magie met de jaren wat glans te verliezen. Daar zijn enkele verklaringen voor. Webwinkels kunnen elke dag koopjes aanbieden. En de sperperiode − een wachttijd waarin de winkels geen kortingen kunnen aankondigen op kleding, schoenen of lederwaren − bestaat vooral alleen op papier. Elke (kleding)handelaar kan het hele jaar door commerciële acties houden, zolang ze maar geen ‘solden’ genoemd worden. Kledingwinkels kunnen bijvoorbeeld ook aan koppelverkoop doen (al of niet in de sperperiode): een artikel tegen een verlaagde prijs aanbieden, op voorwaarde dat je een tweede artikel koopt.

Om een echt voordeel te doen moet je dus waakzaam blijven. Enkele tips en aandachtspunten.

Slogans met een dubbele bodem

Om je in de winkel te lokken, gebruiken bedrijven dikwijls taalkundige spitsvondigheden die je op het verkeerde been kunnen zetten. Enkele voorbeelden uit de praktijk:

• “Tot 80% korting”. Zoveel korting spreekt natuurlijk tot de verbeelding, maar het woord ‘tot’ is hier erg belangrijk. Niet alles wat je in de winkel vindt, zal zo scherp afgeprijsd zijn. Het kan gerust zijn dat het slechts om één rek gaat of een handvol stukken. Ondertussen ben je misschien wel al de winkel binnengestapt. En moet je langs de rekken met de nieuwe collectie slalommen om bij de afgeprijsde waren te komen.
  
  
• “Ronde prijzen”. Een artikel dat naar beneden is afgerond? Dat ziet er als een goede deal uit. Bovendien is 10 of 20 euro een rechttoe-rechtaan prijs: simpel, zonder gedoe achter de komma. Focus echter niet te veel op die ronde getallen. Kijk vooral hoe sterk de prijs is gezakt én of het dan nog steeds een goede koop is. Gaat het om belangrijke aankopen, kan je best op voorhand wat research doen om te weten of de prijs effectief een koopje is.
  
  
• “Laatste kans”. Solden kunnen hét moment zijn om gouden deals te doen, maar er is natuurlijk die tijdsdruk en er kunnen kapers op de kust zijn… Dat kan wel eens tot een impulsaankoop leiden. Probeer je echter niet te laten opjagen. Vraag uzelf af of die jurk of broek echt een slimme koop is. Ga altijd eerst kritisch door jouw (kleer)kast vooraleer je op koopjesjacht trekt. Maak bijvoorbeeld met jezelf de afspraak dat wanneer je iets nieuws koopt, er ook iets uit je kleerkast moet verdwijnen. Het kan ook slim zijn om een maximumbudget vast te leggen voor je de deur uitgaat. Zo bespaar je misschien geld en maak je doordachte keuzes, zonder je te laten opjutten.

Controleer de kwaliteit

Een grote bak met T-shirts aan 50% korting? Voor je er induikt, kijk je best eerst goed de kwaliteit na. Misschien staan ze wel om een goede (of verkeerde?) reden in de solden. Betaal liever de volle prijs voor een kwaliteitsshirt waar je jaren van geniet, dan een shirt dat na drie keer wassen compleet vervormd is. Dat is op langere termijn voordeliger voor je portemonnee (en beter voor het klimaat). Controleer naast de kwaliteit en het prijskaartje ook de labels. Kledingstukken die in de handwas of naar de droogkuis moeten, blijven wellicht langer in je kleerkast liggen.

Keuze of prijs?

Timing kan belangrijk zijn in de solden, al hangt het ervan af wat je precies drijft. Wil je vooral veel keuze? Dan ga je best op koopjesjacht aan het begin van de soldenperiode. Wil je vooral een goede deal scoren, dan wacht je best tot het einde. Sommige artikelen zijn dan al een tweede keer, misschien zelfs al een derde of vierde keer, afgeprijsd.

Soms kan het ook interessant zijn om het weer in de gaten te houden. Als het in de weken en maanden voor de (zomer)solden starten slecht weer was, kan het zijn dat winkeliers minder goede zaken hebben gedaan. En dan neemt de kans toe dat de kortingen meteen hoger zijn.

Eerst prijs verhoogd, dan in ‘solden’

Sinds eind mei 2022 zijn handelaars verplicht om bij hun koopjes de referentieprijs te vermelden. Dat is de laagste prijs die ze hebben geafficheerd tijdens de periode van 30 dagen vóór de korting. Helaas komt het ook voor dat winkels de prijzen verhogen een maand voor de soldenperiode start, om nadien uit te pakken met zogezegde ‘solden’.

Als je precies weet wat je wil kopen tijdens de soldenperiode, dan kan je vooraf het terrein verkennen (en eventueel foto’s maken). Indien de prijs op een etiket vermeld staat, twijfel dan niet om ook even de prijs eronder te bekijken. Maar let op: de referteprijs kan je onbewust beïnvloeden – in de psychologie beter bekend onder het ‘ankereffect’. Stel dat je tijdens de solden 2 winterjassen spot: een winterjas aan 350 euro (die normaal 700 euro kost), en een tweede aan 225 euro (die anders 300 euro kost). Op de eerste jas krijg je dubbel zoveel korting als op de tweede jas (50% versus 25%). Je zal daardoor sneller geneigd zijn de eerste jas te kopen (want betere deal), terwijl je voor de tweede jas nog steeds 125 euro minder betaalt. Denk daarom na of je het product ook wil aan de soldenprijs, los van wat dat product je anders zou kosten.

Merkcje dat er iets niet klopt aan de referteprijs? Je kan de verkoper erover aanspreken en hem vragen om de korting toe te passen op de laagste prijs. Je kan ook klacht indienen bij het Meldpunt van de FOD Economie. De Economische Inspectie zal dan onderzoeken of er al of niet sprake is van misleidende handelspraktijken en de winkelier eventueel administratief of strafrechtelijk vervolgen. Ze zal echter niet tussenkomen in een individueel geschil. Je zal daarom zelf verdere (juridische) stappen moeten ondernemen als je er met de verkoper niet uitkomt. Al zal die kost (en inspanning) het prijsverschil misschien niet waard zijn. De beste keuze voor jezelf en jouw portemonnee is om te beslissen of je het product ook wil aan de prijs die de handelaar afficheert. Koop je het product en oordeelt de Economische Inspectie dat er geen misbruik was, dan heb je eigenlijk niets verloren.

Recht op garantie blijft

Je koopt een stel schoenen in de solden, maar na tien dagen hangt de zool al los? Dan moet de verkoper de wettelijke garantie respecteren als het een gebrek vertoont, ook al kocht je het artikel in de solden. Dat betekent: je geld teruggeven of je een ander paar van dezelfde schoenen geven.

Een winkel kan wel weigeren een artikel om te ruilen of je geld terug te geven, omdat het toch niet helemaal jouw smaak of maat blijkt. Dat geldt overigens ook voor artikelen die je niet in de solden kocht. Een winkel kan tijdens de solden wel een ander beleid hanteren: als je doorgaans geen probleem hebt om een artikel te ruilen of te retourneren, kan je op een soldenartikel wel een nee krijgen. Voor een webwinkel zijn de spelregels enigszins anders: voor online aankopen heb je altijd 14 dagen bedenktijd.

Daarom ook: geen zin om de lange wachtrijen aan de pashokjes te trotseren? Controleer dan eerst het beleid rond ruilen en retourneren, vooraleer je die kledij aan de kassa afrekent.