Samengestelde rente: het achtste wereldwonder

Als je spaart, heb je twee keuzes: ofwel gebruik je de rente die je verdient meteen, ofwel laat je die rente staan zodat het opnieuw rente opbrengt. Dit laatste staat bekend als samengestelde rente of 'rente op rente'.

Als je kiest om je rente meteen te gebruiken, geniet je direct van wat extra geld. Maar, je mist dan de kans om je spaargeld sneller te laten groeien. Als je de ontvangen rente gewoon laat staan, zorg je ervoor dat je in de toekomst nog meer rente kan verdienen. Deze aanpak kan in het begin wat minder zichtbaar zijn, maar na een tijdje begint het effect echt op te tellen en zie je dat je spaargeld veel sneller groeit.

Albert Einstein noemde dit mechanisme van samengestelde rente het achtste wereldwonder. Wat hij daarmee bedoelde, wordt duidelijk als je er volgend voorbeeld bijneemt. In onderstaande simulatie spaar je 25.000 euro op een spaarrekening die elk jaar 3% opbrengt.

Let op: de tabellen in dit artikel bieden een vereenvoudigde weergave. Ze gaan uit van het scenario dat de rente gedurende de hele periode niet wijzigt, en houdt geen rekening met mogelijk koopkrachtverlies of -winst door veranderende inflatie. In werkelijkheid hangt het uiteindelijke bedrag o.m. af van de spaarrekening die je kiest (of er bijvoorbeeld een opsplitsing is tussen basisrente en getrouwheidspremie, en eventuele rentewijzigingen op de rekening), wanneer je precies spaart (bijvoorbeeld: wanneer in het jaar je start met sparen, hoeveel schrikkeljaren er zijn tijdens jouw spaarperiode) en hoe je spaart (bijvoorbeeld: op welk moment je spaargeld op je rekening stort). Bij gereglementeerde spaarrekeningen ontvang je zowel een basisrente als een getrouwheidspremie. De basisrente begint te lopen vanaf de eerste dag van je storting en wordt één keer per jaar uitgekeerd. De getrouwheidspremie wordt pas na 12 maanden uitgekeerd en ontvang je de eerste dag van het eerstvolgende kwartaal. Dit betekent dat de samengestelde rente kan variëren afhankelijk van hoe vaak de rente wordt herberekend en uitgekeerd.

Na 20 jaar loopt het verschil tussen de opbrengst met samengestelde rente en zonder dit effect op tot ongeveer 5.153 euro. Na 30 jaar zelfs 13.182 euro. Dit illustreert hoe samengestelde rente het potentieel heeft om je spaargeld aanzienlijk sneller te doen groeien.

Vroeger beginnen met sparen

Zoals je merkt speelt tijd in het voordeel van een spaarder, want enkele procentjes rendement maken op lange termijn een groot verschil. Hoe vroeger je dus begint, hoe indrukwekkender het resultaat. Het is een perfecte illustratie van de parabel van de schildpad (die meteen vertrekt) en de haas (die eerst niks doet en dan tracht te winnen met een spurtje). Ook hier maken de cijfers dat duidelijk.

Laten we dat principe even bekijken met een voorbeeld. In onderstaande simulatie zet je aan dezelfde rente (3% - opgesplitst in 1,2% basisrente en 1,8% getrouwheidspremie) 20 jaar lang elke maand 200 euro opzij, versus 10 jaar lang elke maand 400 euro. In beide gevallen heb je 48.000 euro aan spaargeld op je rekening geplaatst.

Hoewel je in beide gevallen evenveel hebt gespaard, heb je een veel hoger rendement door in kleinere schijven en over een langere periode te sparen. Het verschil in opbrengst bedraagt liefst 9.246 euro! Dit toont duidelijk aan hoe consistentie en tijd een grote impact hebben op het eindresultaat, dankzij het effect van rente op rente. Natuurlijk, als je deze twee scenario’s volhoudt, komt er een moment dat een maandelijkse inleg van 400 euro meer zal opbrengen aan interest dan een maandelijkse inleg van 200 euro.

Kleinere bedragen sparen

Uiteraard kan niet iedereen het zich veroorloven om zomaar in één keer 25.000 euro op een spaarrekening te plaatsen, of elke maand 200 of 400 euro opzij te zetten. Maar ook als je in kleinere stapjes elke maand spaart, kan je genieten van het effect van samengestelde rente. Onderstaande tabel maakt dat duidelijk. We gaan ervan uit dat je 30 jaar spaart. Ook hier ontvang je 3% op jaarbasis (1,2% basisrente en 1,8% getrouwheidspremie).

Hoe bereken je zelf de samengestelde rente?

Rente op rente berekenen vergt wat rekenwerk, zeker in het geval je periodiek kleinere bedragen spaart. Bovendien moet je er ook rekening mee houden dat gereglementeerde spaarrekeningen op twee verschillende manieren rente opleveren. Enerzijds krijg je een basispremie, die vanaf de eerste dag begint en één keer per jaar wordt uitgekeerd. Anderzijds ontvang je een getrouwheidspremie, die je pas na 12 maanden krijgt en 4 keer per jaar wordt uitbetaald. Je ontvangt dus pas een eerste keer getrouwheidspremie na een jaar, en vervolgens elk kwartaal.

Ben je geen Excel-wizard? Dan kan je een simulatie maken met de tool van Wikifin.

Op welke spaarrekeningen bij NIBC kan je genieten van samengestelde rente?

1. Spaarrekening: de NIBC Spaarrekening is een gereglementeerde spaarrekening, met samengestelde rentevoet (een basisrente en een getrouwheidspremie). De basisrente wordt één keer per jaar uitbetaald op 1 januari; de getrouwheidspremie wordt vier keer per jaar uitbetaald (de eerste keer pas na 12 maanden), telkens op de eerste dag van elk kwartaal nadat jouw getrouwheidspremie verworven is.
   
   
2. Getrouwheidsrekening: de NIBC Getrouwheidsrekening is eveneens een gereglementeerde spaarrekening met een basisrente en een getrouwheidspremie. Dat betekent eveneens dat je de basisrente één keer per jaar ontvangt op 1 januari. De getrouwheidspremie krijg je, zodra die verworven is, op de eerste dag van het eerstvolgende kwartaal. Let wel: de eerste keer ontvang je je getrouwheidspremie pas na een jaar.
   
   
3. Flex rekening: De NIBC Flex rekening is een niet-gereglementeerde spaarrekening met 1 rentevoet. De rente die van toepassing is, geldt vanaf de eerste eurocent op je rekening. Je ontvangt de interest op de eerste dag van elk kwartaal, waardoor je sneller van samengestelde rente kan genieten. Omdat deze spaarrekening niet-gereglementeerd is, geldt een roerende voorheffing van 30% op de ontvangen interesten. De nettorentevoet van deze rekening houdt rekening met de inhouding van deze voorheffing.
   
   

Bij een termijnrekening staat je spaargeld vast tot de eindvervaldag en in ruil krijg je elke maand, elk jaar of – in het geval van een termijnrekening tot 1 jaar – op de vervaldag jouw rentevergoeding. Met een termijnrekening geniet je dus niet automatisch van het rente-op-rente-effect. Je kan de verworven rente uiteraard wel zelf op een nieuwe termijnrekening plaatsen, of laten renderen op de door jouw gekoppelde spaarrekening.

Samengestelde rente samengevat

1. Door het mechanisme van rente op rente zet je een sneeuwbaleffect in gang.
2. Ook met kleine bedragen is het effect de moeite waard.
3. Hoe vroeger je begint, hoe hoger je rendement op lange termijn.