Overstappen op maandelijkse afrekening voor energie: een goed idee?

De meeste gezinnen betalen elke maand een vast voorschot op hun energiefactuur. Of je nu veel verbruikt (winter) of weinig (zomer): elke maand is het voorschot hetzelfde. Jaarlijks krijg je dan de finale rekening. Dat is altijd een beetje een verrassing. Ofwel betaal je dan bij als je verbruik hoger bleek te zijn dan verwacht. Ofwel krijg je geld terug van je leverancier omdat je minder verbruikte.

Sinds april 2022 kan het ook anders. Met de komst van de digitale meter is het mogelijk geworden om zonder veel gedoe je werkelijk verbruik maandelijks af te rekenen. Je digitale meter voor elektriciteit en gas kunnen immers een draadloze verbinding maken met je leverancier. Zo weet deze precies hoeveel je verbruikt. Op die manier hoef je niet langer met voorschotten te werken.

Mogelijk bij alle energieleveranciers

Tot begin 2024 hoefden enkel energieleveranciers met meer dan 200.000 klanten de optie voor een maandelijkse afrekening aan te bieden. Dit had te maken met de energiecrisis: kleinere leveranciers hadden de voorschotten nodig om te overleven. Sinds begin dit jaar is elke energieleverancier wettelijk verplicht om de nieuwe optie aan te bieden.

Transparantie en inzicht

Een maandelijkse afrekening zorgt voor een duidelijker overzicht van je energieverbruik. Hierdoor kan je beter begrijpen hoeveel energie je precies verbruikt en wanneer. Met maandelijkse betalingen vermijd je ook onverwachte, hoge afrekeningen aan het einde van het jaar. Je betaalt altijd precies voor wat je hebt verbruikt, zonder onaangename verrassingen.

Bij een jaarlijkse eindafrekening is het overigens moeilijk om te controleren of je verbruik van een half jaar geleden correct is, zeker als je een variabel tarief hebt. Aangezien de afrekening gebaseerd is op je werkelijk verbruik, hoef je je ook geen zorgen te maken over het indienen van meterstanden of het corrigeren van foutieve schattingen.

Financiële voordelen

Door hoge voorschotten te betalen, die pas maanden later terugbetaald worden, geef je je leverancier een soort renteloze lening. Met een maandelijkse afrekening blijft je geld gedurende het jaar beschikbaar voor andere uitgaven of spaardoelen. Uiteraard gaat dit voordeel enkel op als je van je leverancier geld moet terugkrijgen. Als je moet bijbetalen, is de situatie omgekeerd: dan gaf de energiemaatschappij jou ‘een renteloze lening’.

Omdat klanten doorgaans achteraan in de rij staan van schuldeisers, kunnen vooruitbetaalde bedragen in het geval van een faillissement verloren gaan. Dat risico voorkom je door maandelijks af te rekenen.

Gedragsveranderingen en besparingen

Door maandelijks af te rekenen, word je bewuster van je energieverbruik. Dit kan leiden tot gedragsveranderingen en besparingen. Neem je energiebesparende maatregelen, zoals de verwarming een graadje lager zetten of de droogkast op pensioen sturen, dan merk je dat meteen op je volgende factuur. Mooi meegenomen: je verkleint hiermee ook je voetafdruk.

Nadelen van maandelijkse afrekening

Als je op maandelijkse afrekeningen wil overstappen, moet je ten eerste over een digitale stroom- en/of gasmeter beschikken. Maandelijks afrekenen kan niet met een oude analoge meter.

Bij voorschotten bouw je gedurende het jaar een buffer op voor hogere kosten in de winter. Zonder deze buffer moet je in de koudere maanden meer betalen, wat financieel belastend kan zijn als je niet vooraf spaarde. Maandelijks afrekenen vergt meer discipline in financiële planning en beheer. Je moet ervoor zorgen dat er elke maand voldoende budget beschikbaar is om de energierekening te betalen, wat voor sommige huishoudens een uitdaging kan zijn. Het bedrag zal elke maand verschillen, lager zijn in de zomer en hoger in de winter.

Hoe stap je over naar een maandelijkse afrekening?

Denk je dat een maandelijkse afrekening een goed idee is voor jou? Dan kan je bij de meeste leveranciers overschakelen door je instellingen te wijzigen op je online klantenplatform. Als dat niet kan, neem je contact op met de klantendienst van je leverancier. Die zal de aanvraag doen bij je netbeheerder om je meterstanden automatisch te ontvangen. Normaal gezien start je dan de daaropvolgende maand in het nieuwe systeem. Voor de periode ervoor ontvang je dan nog een eindafrekening. Wil je later terugkeren naar de oude methode, dan is dit ook mogelijk.