Met de fiets naar het werk: zoveel levert het op

Wie vandaag naar het werk fietst, kan daarvoor een fietsvergoeding van zijn werkgever krijgen. Kán. Want of je daarvoor in aanmerking komt, hangt af van de collectieve arbeidsovereenkomst (cao) binnen je sector of bedrijf, van het arbeidsreglement of van je arbeidscontract.

Vanaf mei 2023 komt daar verandering in voor wie in de privésector werkt. Dan zal elke werknemer een fietsvergoeding kunnen vragen. Vakbonden en werkgeversorganisaties sloten daarover in januari een nationale cao.

Met het initiatief hopen vakbonden en werkgevers nog meer mensen op het zadel te krijgen. In Vlaanderen gaat zo’n 20% van de werknemers met de fiets naar het werk. In Brussel is dat 7% en in Wallonië iets meer dan 2%.

Hoeveel bedraagt de fietsvergoeding?

Wie naar het werk fietst en vandaag nog geen recht heeft op een fietsvergoeding, krijgt uiterlijk vanaf 1 mei 2023 een nettovergoeding van 0,27 euro per kilometer. De vergoeding is begrensd voor een maximale afstand van 40 kilometer per dag, dat is omgerekend maximum 10,8 euro netto per dag.

De nieuwe cao is aanvullend. Dat betekent dat er niets verandert voor de meeste werknemers die al een fietsvergoeding kregen. Is er al een cao waarin een fietsvergoeding wordt voorzien, dan blijft de bestaande cao van kracht. Werkgevers zijn dus niet verplicht de vergoeding op te trekken als die lager ligt dan 0,27 euro per kilometer. Maar als je een fietsvergoeding krijgt omdat het in je arbeidscontract staat of in het arbeidsreglement/bedrijfsreglement (en dus niet binnen een cao), dan valt deze wél onder de nieuwe, aanvullende nationale cao.

Welke verplaatsingen komen in aanmerking?

Een fietsvergoeding ontvang je enkel voor woon-werkverkeer. Dat kan van je huis naar je werk zijn, maar ook naar een treinstation als je een deel van woon-werktraject met het openbaar vervoer doet. Rijdt je voor/na het werk nog snel naar de kinderopvang of de supermarkt, dan moet je die omweg ‘knippen’ uit de kilometers die je wil laten vergoeden. Een werkgever mag zich voor de vergoeding baseren op de kortste weg tussen het werk en je verblijfplaats. Maar als je bijvoorbeeld een andere, langere weg neemt die veel veiliger is, kan je werkgever deze uitzondering toelaten.

Wat met elektrische fietsen?

De fietsvergoeding is niet gelinkt aan een bepaald soort fiets. Of je nu met een stadsfiets, koersfiets, bakfiets, plooifiets of mountainbike naar het werk komt, maakt niet uit. Je bent ook niet verplicht je eigen fiets te gebruiken: ook als je een bedrijfsfiets gebruikt kan je een fietsvergoeding vragen. Hetzelfde geldt voor elektrische fietsen of speed pedelecs. Gemotoriseerde ‘rijwielen’ zijn dus toegelaten, zolang ze elektrisch aangedreven worden.

Motorfietsen en bromfietsen vallen niet onder de definitie van ‘rijwielen’. Net zoals een step, skateboard, rolschaatsen, hoverboard of segway niet als ‘rijwielen’ worden beschouwd. Je kan er dus geen fietsvergoeding voor ontvangen.

Betaal je belastingen op een fietsvergoeding?

Voor aanslagjaar 2024 (inkomsten 2023) bedraagt de maximale vrijstelling 0,27 euro per afgelegde kilometer. Als je werkgever je 0,20 euro per kilometer geeft, dan is dat bedrag volledig vrijgesteld van belastingen. Als je werkgever je 0,30 euro per kilometer geeft, dan is enkel 0,27 euro vrijgesteld van belastingen. De overige 0,03 euro zijn in principe wel belastbaar (want ze worden beschouwd als een salaris). Met andere woorden: zolang de vergoeding niet hoger is dan 0,27 euro per km, zal de fiscus niet bij je aankloppen.

Mag je een fietsvergoeding combineren met een tegemoetkoming voor openbaar vervoer?

Ja, zeker. je kan ook een fietsvergoeding krijgen als je de fiets combineert met het openbaar vervoer (trein, bus of tram), zelfs al is er een tussenkomst voor bijvoorbeeld je treinabonnement. je kan de fietsvergoeding en een tussenkomst in de kosten voor het openbaar vervoer uiteraard niet cumuleren voor hetzelfde traject. Dus alleen voor het traject dat je effectief met de fiets aflegt tussen je woonplaats (of je werk) en het treinstation kan je een fietsvergoeding krijgen.

Hoeveel kan je besparen door naar het werk te fietsen?

Hoe groot je voordeel is, hangt af van verschillende factoren: de afstand, hoe vaak je naar het werk fietst, hoeveel fietsvergoeding je ontvangt en de regeling die van toepassing is op je situatie (val je bijvoorbeeld onder het nieuwe systeem, dan geldt er een limiet van 40 km per dag). Krijg je vergoeding van 0,27 euro per kilometer? Dan heb je na een jaar werken de volgende bedragen belastingvrij op zak kunnen steken:

De cijfers in de tabel zijn berekend op 48 werkweken.

Fiets je 2 keer per week 5 km naar het werk en 5 km terug? Dan mag je rekenen op 259 euro belastingvrije fietsvergoeding. Leg je door weer en wind elke dag 40 kilometer af met je elektrische fiets, dan kan je tot 2.592 euro op zak steken. Maar ook als je minder vaak fietst kan je al een aardig centje opzij zetten. 1 keer per week 5 km fietsen, heen-en-terug, breng je tot 64,8 euro op. Ter info: in 2021 staken fietspendelaars gemiddeld 270 euro op zak dankzij hun fietsvergoeding.

Vergeet het ruimere plaatje niet

Je fietsvergoeding berekenen is op zich vrij eenvoudig. Maar naar het werk fietsen heeft meer voordelen dan enkel en alleen een fietsvergoeding:

• Je bespaart op brandstof- of elektriciteitskosten als je de auto laat staan. Misschien zelfs een klein fortuin als je je wagen voorgoed inruilt voor de fiets.
• Met de fiets naar het werk, daar wint ook je gezondheid mee. Wat lichaamsbeweging is de ideale manier om je (werk)dag te beginnen of af te sluiten.
• Als je de ochtendspits met de auto kan vermijden, boek je misschien zelfs tijdswinst.
• Tot slot is ook het klimaat je dankbaar als je de fiets neemt in plaats van de wagen: je boekt ook een milieuwinst en maatschappelijke winst als je fietst.

Maar er zijn ook mindere kanten aan het verhaal:

• Je doet er misschien langer over met de fiets.
• Je komt wellicht eens drijfnat op het werk aan, of moet ’s avonds door de regen weer naar huis. Dat kan misschien ten koste gaan van je humeur, of van een extra douche als je niet investeert in degelijke regenkledij.
• Een fiets onderhouden kost ook geld.
• Op sommige trajecten is fietsen geen lachertje op vlak van verkeersveiligheid.

Kortom, allemaal zaken om rekening mee te houden. Ben je aan het nadenken om (meer) met de fiets naar het werk te komen? Dan zal je voor jezelf moeten uitmaken of de vele voordelen opwegen tegen de nadelen. Of probeer het gewoon even uit. Het zal even aanpassen zijn, maar je zal snel weten of je voor het idee gewonnen bent.