Je gaat naar de supermarkt om een tros bananen, en keert naar huis met een tros bananen én een doos koekjes én een krant én een fles wijn? Dan ben je niet de enige. Supermarkten weten wat ons doet kopen en passen deze trucs maar al te graag toe. Zo kijk je doorheen de verkooptrucs in de supermarkt en keer je enkel met die tros bananen naar huis ...
Om te beginnen is het vaak niet makkelijk om een supermarkt weer uit te komen als je eenmaal binnen bent. Typerend is de eenrichtingsingang: om weer naar buiten te gaan, ben je dikwijls gedwongen door een (groot) deel van de winkel te lopen om een uitgang te vinden.
Een pak melk en een broccoli kunnen er nogal eenzaam uitzien in een grote winkelkar. Tenzij je voor een week aan boodschappen doet, doe je er beter aan om het bij een mandje te houden - of beter nog om gewoon je handen te gebruiken. Hoe groter de kar of de mand, hoe meer je immers geneigd zal zijn om die te vullen. Hoewel er geen ‘wetenschappelijke studies’ over beschikbaar zijn, zouden winkelwagens door de decennia heen overigens steeds groter zijn geworden. Feit of fabel? Door sowieso een mandje of géén mandje te gebruiken is de kans kleiner dat je thuiskomt met allerlei impulsaankopen.
Bloemen, fruit en groenten vooraan in de supermarkt zetten is niet zo logisch. Als ze onderaan in de mand of de kar liggen, lopen ze meer risico om gekneusd of geplet te worden. Toch is er is een reden waarom ze bijna altijd daar worden geplaatst. Ze scheppen een sfeer van versheid en gezondheid. En dat werkt positief op je humeur. En wie in een goede stemming is, neigt om meer uit te geven. Bovendien nemen mensen dikwijls hun tijd om groenten en fruit te selecteren (en daardoor worden ze onbewust minder gehaast).
Niet alleen het oog wil wat, ook de neus. Supermarkten willen al je zintuigen prikkelen vanaf het moment dat je binnenkomt. Daarom liggen de versgebakken broodjes vaak ook vooraan in de winkel. Dat wekt appetijt op, en wie honger heeft, koopt meer. Het is niet toevallig dat er sprays op de markt bestaan die geuren naar vers brood, koffie of chocolade.
Muziek in de supermarkt is er niet zomaar om je te entertainen. Een muziekinstallatie en muziek afspelen (auteursrechten) kost geld, en een kost brengt natuurlijk liefst ook iets op. Muziek beïnvloedt het winkelgedrag en vooral het soort muziek is belangrijk. Tientallen onderzoeken en experimenten tonen aan dat de juiste muziek mensen langer in de winkel houdt en tot meer verkoop leidt. Vrolijke muziek blijkt goed te werken in een supermarkt, maar het tempo mag niet té hoog zijn. Als de muziek wat trager is, blijken we ook wat trager te lopen. Dé beste muziek is natuurlijk degene die zowel klanten in de juiste stemming brengt, als medewerkers productief houdt.
Grotere supermarkten zijn ontworpen om klanten te verleiden er zoveel mogelijk tijd door te brengen. De zuivelafdeling ligt daarom vaak zo ver mogelijk van de ingang. Zo moeten klanten de hele winkel doorlopen, langs een overvloed aan verleidelijke producten, op weg naar de melk, eieren, kaas en yoghurt. Er zijn immers weinig mensen die niets uit de zuivelafdeling nodig hebben.
De bestverkopende producten vindt je in het middengedeelte van het rayon, niet aan het begin. Supermarkten doen dit om het zogenaamde boemerangeffect uit te sluiten: sommige klanten willen gewoon winkelen voor wat ze nodig hebben, door het gangpad lopen, hun waren nemen en terug omkeren. Door de producten in het midden te plaatsen, zijn mensen sneller geneigd om door te blijven lopen (en dus meer van de winkel te zien dan gepland) in plaats van de winkelkar in de rayon proberen te draaien.
De eerste plaats waar je kijkt als je een product zoekt is op ooghoogte. Supermarkten weten dat, dus plaatsen ze doorgaans de duurdere artikelen op de middelste schappen. Voor goedkopere alternatieven, dien je meestal naar de onderste en bovenste schappen te kijken.
Heb je echt meer flessen shampoo of ontbijtgranen nodig? Waarschijnlijk niet, maar ze worden vaak aan het eind van het gangpad in het zicht geplaatst. De ‘kop’ van een rayon is dan ook verraderlijk voor impulsaankopen. Het uithangbord maakt misschien alleen reclame voor het product zelf, maar je bent vaak geneigd te denken dat het product in de aanbieding is, omdat er meestal grote hoeveelheden staan.
Kleurrijke producten en geurende gebakjes zijn niet de enige manieren waarop supermarkten je appetijt proberen te prikkelen. Sommige supermarkten bieden ook proevertjes aan. Om te proberen natuurlijk, en hopelijk ook om te kopen. Als je iets krijgt, ben je natuurlijk sneller bereid een ‘wederdienst’ te doen, dus om te kopen.
Als je eenmaal hebt beslist dat je die nieuwe worst naar huis wil nemen, kan je soms ook een handige receptkaart pakken die je aanmoedigt om vier andere dingen te kopen die die worst helemaal af zouden maken.
Net als bij elektronicawinkels maken supermarkten gebruik van vergelijkende prijzen om consumenten te laten denken dat ze een betere deal krijgen. Door soms een gemiddeld geprijsde pot confituur naast een duurdere pot confituur te plaatsen, denk je geld te besparen door het goedkopere artikel te kiezen. In werkelijkheid betaal je gewoon de normale marktprijs.
Consumenten zijn ook eerder geneigd iets te kopen dat eindigt op .99 in plaats van op een rond bedrag. Dit staat bekend als het linker-cijfer-effect, waarbij mensen bij het vergelijken van prijzen alleen het getal links in hun hoofd registreren. Een product van 6,99 euro zal makkelijker verkopen dan hetzelfde product dat 7 euro kost omdat het veel goedkoper ‘aanvoelt’.
Ja, deze is eenvoudig. In de supermarkt (en andere winkels) kom je zelden een klok tegen. Geen klok betekent minder besef van tijd. De meeste supermarkten hebben om dezelfde reden weinig ramen of natuurlijk daglicht.
Het was je al opgevallen dat nagenoeg elke supermarkt snoep en snacks aan de kassa etaleert. Een theorie is dat de supermarkt hiermee inspeelt op je ‘beslissingsmoeheid’. Hoe langer we in een supermarkt blijven, hoe minder rationele keuzes we maken en hoe meer we op ons gevoel shoppen, blijkt uit onderzoek. Na een halfuurtje winkelen zijn je hersenen moe van het maken van keuzes. En dan heb je wel een beloning verdiend, toch?
Heb je een vraag voor ons? We bellen je graag op een ogenblik dat het je uitkomt.
Maak een afspraak