Is je kind klaar voor een eigen bankrekening?

Het openen van een eigen bankrekening voor je kind is een mijlpaal in zijn of haar financiële opvoeding. Het kan niet alleen een praktische noodzaak zijn, bijvoorbeeld om in nood zelf een aankoop te kunnen doen met een kaart (lunchpakket vergeten!). Het is ook een uitstekende gelegenheid om belangrijke lessen over financieel beheer en verantwoordelijkheid te introduceren. Kinderen van jongs af aan leren werken met een bankrekening is bovendien een prima manier om hen bij te brengen hoe je veilig bankiert.

Kinderen leren vooral door te doen. Door een rekening te hebben (al of niet met een eigen bankkaart) kunnen ze al doende leren. En ook leren uit hun fouten. Het is immers beter om op jonge leeftijd fouten te maken met kleine bedragen, dan op volwassen leeftijd te blunderen met grote bedragen. Cruciaal is wel om hen te begeleiden en afspraken te maken.

Hoe weet je of jouw kind klaar is voor een eigen rekening?

Een van de eerste dingen om te overwegen is de leeftijd van je kind. Bij de meeste banken is het immers niet mogelijk om een rekening op naam van het kind te openen voordat ze een bepaalde leeftijd hebben. De instapleeftijd verschilt van bank tot bank, en ligt doorgaans tussen 7 en 10 jaar.

Terwijl leeftijd eerder een ‘technische kwestie’ is (je kan altijd een rekening op je eigen naam openen, in plaats van op naam van het kind), is het vooral belangrijk om het financiële bewustzijn van je kind te beoordelen. Heeft je zoon of dochter een basiskennis van wat geld is, en begrijpt hij of zij het concept van sparen versus uitgeven? Kan je kind goed rekenen?

Verantwoordelijkheid en maturiteit zijn andere belangrijke factoren om in de weegschaal te leggen. Heeft je kind de zelfbeheersing om niet al het geld in één keer uit te geven? Is je kind verantwoordelijk genoeg om de rekening en eventuele bijbehorende verplichtingen te beheren? En kan hij of zij al met de technologie uit de voeten?

Als het antwoord op al deze vragen ja is, dan kan je ervan uitgaan dat je kind klaar is voor een rekening. Maar ook als je kind nog niet klaar is voor een eigen rekening, kan je het al vroeg betrekken bij financiële zaken. Samen een boodschappenlijstje maken, prijzen vergelijken of samen met het gezin sparen zijn allemaal goede manieren om je kind te introduceren in de wereld van geld. Natuurlijk kan je ook starten door zelf een rekening te openen, en daar voor je kind te sparen. Door te praten over geld en hem of haar ook te betrekken bij je financiële keuzes, leg je een stevige basis voor later.

Een rekening voor een kind: wat zijn de mogelijkheden?

Een rekening op naam van de ouders of voogd

Voordat je kind een volwaardige eigen rekening heeft, kan het een idee zijn om eerst een rekening op je eigen naam te hebben voor je kind. Als ouder heb je op die manier volledige controle. Dat kan interessant zijn wanneer je kind gewoon een spaarrekening wil of wanneer je de tijd nog niet rijp vindt voor een eigen rekening met een kaart. Op die manier kan je kind mee over je schouder kijken, zien hoe zijn centen aangroeien, de technologie leren kennen, ...

Met een rekening op eigen naam hou je het dus veilig en gecontroleerd. Je houdt actief toezicht en je kan richting geven aan de financiële keuzes of ideeën van je kind.

Je kind zet met andere woorden samen met jou zijn eerste stappen naar een ruimere financiële zelfstandigheid.

Ook hier kan je stapsgewijs te werk gaan. Bijvoorbeeld: je kan starten met een spaarrekening. Je kind maakt op een laagdrempelige manier kennis met online sparen via de bank. Hij of zij leert wat er gebeurt met het geld dat die doorheen het jaar ontvangt, en hoeveel tijd nodig is om bijvoorbeeld een spaardoel te bereiken. In een volgende fase kan je voor je kind een bankrekening met bankkaart openen om het aspect ‘uitgeven’ verder te exploreren.

Een rekening op naam van het kind

Een rekening op naam van je kind geeft je kind een stukje meer eigenaarschap, wat kan leiden tot meer verantwoordelijk gedrag. Maar een eigen rekening komt ook met uitdagingen. Als het kind aan ‘de knoppen kan’, bestaat ook het risico dat het af en toe eens fout loopt (wat op zich niet slecht is, want dat zijn leermomenten). Ook als het kind 18 jaar wordt, mag het doen met de rekening en het geld wat het wil.

Voor minderjarige kinderen kan je limieten instellen op transacties en eventuele uitgaven met de kaart. Zo geef je je kind de vrijheid om te experimenteren en ja, ook fouten maken. Maar met relatieve kleine bedragen hou je dat risico beperkt. Een rekening op naam van het kind biedt dus nog steeds een zekere balans tussen ouderlijk toezicht en kinderlijke zelfstandigheid, een balans die je als ouder of voogd zelf kan verschuiven. Staat er geen geld meer op de rekening? Dan kunnen jullie samen bekijken hoe dat in de toekomst vermeden kan worden door doordachtere keuzes te maken. Zo wordt bewust omgaan met geld al op jonge leeftijd al een gewoonte.

Goed om weten: een rekening op naam van een minderjarige kan niet in het rood gaan. Vandaar dat ze ook geen kredietkaart kunnen krijgen.

Een rekening op naam van het kind én een rekening op naam van de ouder(s) of voogd

Wil je een evenwicht tussen enerzijds kinderlijke vrijheid over kleine bedragen en anderzijds ouderlijke controle over grote bedragen? Dan kunnen twee rekeningen een oplossing bieden.

Een eerste rekening voor kleine of dagelijkse uitgaven dat op naam van het kind staat en ruimte biedt om fouten te maken. En een tweede rekening op naam van de ouder of voogd, bijvoorbeeld om grotere bedragen te beheren of om te sparen voor later.

Als het kind 18 wordt dan kan – niet moet – het geld op de tweede rekening, die tot dan toe onder ouderlijk toezicht stond, worden overgezet naar een volwaardige eigen rekening voor het kind. Dit biedt een naadloze overgang naar volledige financiële zelfstandigheid, zonder dat de jongere plotseling met grote bedragen moet omgaan waar het nog niet klaar voor is.

Een bankrekening voor een kind: hoe maak je goede afspraken?

Begin met een openhartig gesprek over wat een bankrekening inhoudt en welke verantwoordelijkheden erbij komen kijken. Dit is het moment om de verwachtingen aan beide kanten duidelijk te maken. Bespreek bijvoorbeeld hoeveel zakgeld er wekelijks of maandelijks gestort zal worden, en wat de verwachtingen zijn rondom sparen en uitgeven.

Daarnaast is het raadzaam om limieten in te stellen voor dagelijkse of wekelijkse uitgaven. Dit helpt om het risico op impulsieve aankopen te minimaliseren.

Een minder conventionele maar effectieve aanpak is om samen financiële doelen te stellen. Dit kunnen kortetermijndoelen zijn zoals sparen voor een nieuwe trui, of langetermijndoelen zoals een fiets. Het stellen van doelen kan het kind motiveren om bewuster met geld om te gaan.

Maak gebruik van de digitale tools die veel banken aanbieden. Apps die inzicht geven in uitgavenpatronen kunnen een eyeopener zijn voor je kind. Sommige apps hebben ook de mogelijkheid om virtuele 'spaarpotjes' aan te maken, wat het concept van sparen en budgetteren visueel en interactief maakt.

Plan regelmatige momenten in om samen de rekening te bekijken. Dit zijn niet alleen controle-momenten maar ook educatieve kansen. Bespreek wat goed gaat en waar verbetering mogelijk is. Deze check-ins kunnen maandelijks zijn, maar in het begin is het wellicht nuttig om dit vaker te doen.

Wees flexibel in de afspraken. Wat in het begin werkt, is misschien niet geschikt naarmate je kind ouder wordt en meer financiële verantwoordelijkheid kan dragen. Sta open voor aanpassingen en wees bereid om de afspraken te herzien.

Stel duidelijke consequenties vast voor het niet naleven van de afspraken. Dit kan variëren van een tijdelijke bevriezing van de rekening tot een serieus gesprek over financiële verantwoordelijkheid. Het doel is niet om te straffen, maar om te leren.

Mag je geld van de rekening halen als die op naam van het kind staat?

Ja, tot het kind 18 jaar is mag je geld afhalen van de rekening, ook al staat die op naam van je kind. Er is wel een voorwaarde: het kan enkel als dat geld gebruikt wordt in het belang het kind. Je bent dus vrij om het geld af te halen om bijvoorbeeld een kinderfiets te kopen, schoolkosten te betalen of op een rekening te plaatsen die meer opbrengt. Haal je geld van de rekening om een weekje Las Vegas voor jezelf te bekostigen? Dan kan je kind in principe de terugbetaling eisen eenmaal hij of zij 18 jaar is.

Betaal je belastingen op spaargeld van je kinderen?

Als je een rekening op jouw naam opent voor je kind, is het belangrijk om de fiscale gevolgen in overweging te nemen. De interesten die worden gegenereerd op de spaarrekening van je kind worden beschouwd als inkomsten uit roerende goederen. Deze interesten worden door de fiscus bij je eigen inkomsten opgeteld en kunnen dus belast worden.

Er zijn twee soorten spaarrekeningen: gereglementeerde en niet-gereglementeerde. Op een gereglementeerde spaarrekening geniet je van een fiscaal voordeel als de totale interesten op al je spaarrekeningen lager zijn dan 980 euro (of 1.960 euro als je getrouwd bent of wettelijk samenwoont). In dat geval word je vrijgesteld van roerende voorheffing. Interesten die dit bedrag overschrijden, worden belast tegen een tarief van 15%. Op een niet-gereglementeerde spaarrekening geldt dit fiscaal voordeel niet. Hier betaal je 30% belastingen op de volledige interest, dus vanaf de eerste eurocent.

Wat gebeurt er met de rekening van het kind als de relatie tussen de ouders verslechtert?

Elke ouder heeft afzonderlijk de mogelijkheid om geld op te nemen van een rekening die op naam van het kind staat. De bank gaat er in principe vanuit dat beide ouders akkoord gaan met de financiële handelingen die de ander verricht. Mocht een ouder vraagtekens plaatsen bij de intenties van de andere ouder, dan is het aan die ouder om dit bij de bank aan te kaarten. In een dergelijk geval kan de bank eisen dat beide ouders gezamenlijk beslissingen nemen met betrekking tot de rekening. Indien slechts één ouder het wettelijke gezag over het kind heeft, dan is alleen deze ouder bevoegd om de financiën van het kind te regelen.