Is een zonneboiler de investering waard?

Wat is een zonneboiler?

Een zonneboiler is een systeem dat daglicht gebruikt om water te verwarmen. Het bestaat uit zonnepanelen (collectoren) die meestal op het dak worden geplaatst en een opslagtank voor warm water.

In de collectoren zit een vloeistof die de warmte opneemt. Een pomp stuwt die vloeistof van en naar de opslagtank, waar het de warmte afgeeft aan het water in de tank. Dit warm water kan worden gebruikt voor sanitair water en bij sommige modellen ook voor de centrale verwarming.

De zon hoeft niet per se te schijnen, ook bij bewolking en zelfs in de winter maakt de installatie warm water. Maar als de gewenste temperatuur niet bereikt wordt, dan moet de ‘ontbrekende’ warmte wel worden geleverd door een extra bron, zoals een elektrisch verwarmingselement of cv-ketel.

Aan de andere kant: wanneer een zonneboiler de warmwatervoorziening verzekert, hoeft de cv-ketel tijdens de late lente en de zomer helemaal niet te werken. Dat verlengt de levensduur van de ketel, wat uiteraard ook een besparing betekent. Gemiddeld kan een zonneboiler tot 60% van de jaarlijkse behoefte aan warm water dekken.

Is mijn dak geschikt voor een zonneboiler?

Net als voor de plaatsing van zonnepanelen, dien je eerst te onderzoeken of je dak wel de beste plek is voor een zonneboiler. Als je dak niet geschikt is kan je de installatie ook aan een gevel bevestigen of op de grond installeren. De opbrengst is het grootst als de zonneboiler naar het zuiden gericht is onder een hoek van 20 tot 60 graden. Schaduw van gebouwen en bomen kan de opbrengst sterk verminderen.

Woon je in Vlaanderen, dan kan je op de Zonnekaart kijken of je dak voldoende licht opvangt. De Zonnekaart geeft meteen ook een inschatting van de kostprijs, terugverdientijd, winst per jaar …

Hoeveel bedraagt de investering?

Voor een doorsnee zonneboiler en de bijbehorende installatie reken je best op een budget van ongeveer 6.000 euro (inclusief 6% btw), al kan die kost variëren van de soort installatie (zie verder) en de grootte.

Hoeveel bespaar ik op mijn energiefactuur met een zonneboiler?

De meeste Belgen verwarmen hun sanitair water met gas of elektriciteit. Een zonneboiler kan de kosten voor warm water met 50 tot 60% verminderen. Dit betekent dat een gezin dat normaal 600 euro per jaar uitgeeft aan warm water, met een zonneboiler tussen de 300 en 360 euro kan besparen.

De exacte besparing hangt af van verschillende factoren, zoals de grootte van het systeem, de hoeveelheid zonlicht en je verbruikspatroon. Hoeveel je exact kan besparen, kan je berekenen met de tool van Belsolar, de sectorfederatie van installateurs van zonneboilers.

Kan je premies krijgen?

Een zonneboiler vraagt een aanzienlijke investering, maar er zijn verschillende premies beschikbaar om de kosten te drukken. De hoogte van de premies varieert per gewest. Voor Vlaanderen vind je een overzicht op premiezoeker.be, voor Brussel op Renolution en voor Wallonië op energie.wallonie.be.

Voor particulieren in Vlaanderen bedraagt de premie tot 660 euro per vierkante meter, met een maximum tot 3.300 euro. Installeer je een zonneboiler in Brussel? Dan kan je een premie tot maximaal 3.500 euro ontvangen. In Wallonië bedraagt het plafond maximaal 50% van de investering met een absoluut maximum van 6.000 euro.

Sommige gemeenten stellen extra premies ter beschikking, die je hierbovenop kan cumuleren.

Welke soorten zonneboilers zijn geschikt voor ons klimaat?

Er zijn verschillende soorten. De keuze hangt af van je budget, de beschikbare ruimte op je dak en je behoefte aan warm water.

Vlakkeplaatcollectoren

Dit is de meest voorkomende en vaak de goedkoopste optie. Vlakkeplaatcollectoren bestaan uit een absorberende plaat die zonlicht omzet in warmte. Deze warmte wordt overgedragen aan een vloeistof die door leidingen in de collector stroomt. Richtprijs (incl. btw en plaatsing): 4.000 à 6.000 euro voor een systeem met een opslagvat van 200-300 liter.

Vacuümbuiscollectoren

Vacuümbuiscollectoren zijn efficiënter dan vlakkeplaatcollectoren, vooral in koudere klimaten. Dit type collector kan hogere temperaturen bereiken en heeft een beter rendement bij lagere zoninstraling. Richtprijs (incl. btw en plaatsing): 4.500 à 7.000 euro voor een systeem met een opslagvat van 200-300 liter.

Zonneboilers voor centrale verwarming

Deze systemen combineren de productie van warm sanitair water met ondersteuning voor de centrale verwarming. Ze zijn complexer en duurder, maar kunnen aanzienlijk bijdragen aan het verminderen van de verwarmingskosten. Richtprijs (incl. btw en plaatsing): 7.000 à 10.000 euro voor een systeem dat zowel warm water als verwarming ondersteunt.

Wat kost een zonneboiler aan onderhoud?

Net als andere verwarmingssystemen heeft een zonneboiler regelmatig onderhoud nodig om optimaal te blijven functioneren (om de 2 à 3 jaar). De kosten voor onderhoud variëren, maar liggen meestal tussen de 100 en 200 euro. Een goed onderhouden zonneboiler kan tot 25 jaar meegaan, wat vergelijkbaar is met de levensduur van een traditionele boiler.

Kiezen tussen een zonneboiler of warmtepomp?

De keuze tussen een zonneboiler en een warmtepomp hangt af van je specifieke situatie, behoeften en budget. Het grootste minpunt van een zonneboiler is dat je in ons klimaat een extra verwarmingsbron nodig hebt voor de naverwarming (of een combimodel zonneboiler - CV-ketel), en dat er genoeg plaats moet zijn voor de zonnecollectoren. Het grootste nadeel van de warmtepomp is de hogere investering. Ook kan een warmtepomp niet optimaal werken in een woning die niet goed geïsoleerd is.

Als je voornamelijk wil besparen op kosten voor warm water en je een lagere initiële investering wil doen, is een zonneboiler wellicht de beste optie. Als je een veelzijdig systeem zoekt dat zowel kan verwarmen als koelen, en je bereid bent een hogere initiële investering te doen voor een langere termijn besparing en comfort, dan is een warmtepomp de betere keuze.

Het is ook mogelijk om beide systemen te combineren voor een maximale efficiëntie en besparing. Door bijvoorbeeld een zonneboiler te gebruiken voor je warmwaterbehoefte en een warmtepomp voor je verwarmings- en koelbehoeften, kan je profiteren van de voordelen van beide technologieën.

Conclusie: zonneboilers, een slimme investering?

Een zonneboiler is zeker een interessante investering. Het gebruik van zonne-energie vermindert de afhankelijkheid van fossiele brandstoffen. Zonneboilers zijn vooral effectief in combinatie met andere energiebesparende maatregelen, zoals goede isolatie en energiezuinige apparaten. De terugverdientijd van een zonneboiler schommelt tussen de 7 tot 15 jaar, afhankelijk van de grootte van het systeem en de ontvangen premies.

Een bijkomend voordeel is dat een zonneboiler een positieve invloed kan hebben op de EPC-score van je woning, wat de waarde van je huis kan verhogen. Bovendien ben je met een zonneboiler beter voorbereid op schommelende energieprijzen.