Gezinswoning aankopen wordt stukje goedkoper

Minder notariskosten bij de aankoop van je enige en eigen woning

Wie een gezinswoning van maximaal 850.000 euro koopt en dit combineert met een hypothecaire lening, betaalt sinds begin 2023 minder zogenaamde notariskosten (ereloon en administratieve kosten). Het moet gaan om de enige en eigen woning waar je zelf in gaat trekken. Kangoeroewoningen en cohousingpanden komen ook in aanmerking voor de korting. Heb je al een (gezins)woning en/of ander vastgoed of een lap grond? Dan kan je niet van dit voordeel genieten. Ook als je de woning met een vennootschap aanschaft, dan kan je niet rekenen op de verlaagde tarieven.

Hoeveel minder je aan kosten betaalt, hangt af van de aankoopprijs van je woning en de waarde van je krediet. In principe geldt: hoe hoger de aankoopsom en het kredietbedrag, hoe kleiner de korting. Koop je een gezinswoning tot 350.000 euro, dan betaal je gemiddeld zo’n 1.000 euro minder. Voor een gezinswoning van 500.000 euro (waarvoor je 400.000 euro leent) bespaar je rond de 500 euro aan notariskosten. Bij een woning van 750.000 euro (en een krediet van 600.000 euro) geldt een korting van ongeveer 120 euro.

De korting geldt echter niet voor alle gezinswoningen. Eenmaal de aankoopsom de 850.000 euro uittorent, betaal je hogere vergoedingen dan vroeger. Zo zal je voor een woning van 1.000.000 euro, gecombineerd met een krediet van 800.000 euro, ongeveer 300 euro meer betalen.

Enkele andere praktijkvoorbeelden:

* Uitgaven aan derden zijn de vergoedingen voor overheden of andere instanties voor opzoekingen, documenten (bijv. bodemattest), openbaarmakingen … De exacte uitgaven aan derden variëren per dossier. Naast deze kosten dien je rekening te houden met andere kosten. De bedragen zijn inclusief btw.

Benieuwd hoeveel de kosten in jouw situatie bedragen? Met de rekenmodules op Notaris.be kan je een inschatting maken.

Minder registratierechten voor een woning in Brussel en Wallonië

Extra goed nieuws voor jou als je een gezinswoning koopt in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest of Wallonië. Want ook de registratierechten dalen er (wellicht) in 2023. De registratierechten in Vlaanderen gingen vorig jaar al naar beneden. Voor dit jaar blijven ze dus ongewijzigd.

Registratierechten in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest

Sinds 1 april 2023 zijn de voorwaarden van het zogenaamde abattement, de korting die je krijgt op de registratierechten, gewijzigd.

In Brussel betaal je 12,5% registratierechten op de aankoop van een woning. Dankzij het abattement betaal je momenteel géén registratiebelasting op een schijf van 175.000 euro als je een gezinswoning (enige en eigen woning) koopt van maximaal 500.000 euro. De grens van die eerste schijf (175.000 euro) is nu verhoogd naar 200.000 euro. Dat betekent dat je 25.000 euro bespaart aan registratierechten (in plaats van 21.875 euro).

Ook de drempel voor de maximale aankoopprijs is verhoogd van 500.000 naar 600.000 euro. Om van deze fiscaal aantrekkelijke formule te genieten, moet je binnen de drie jaar de gezinswoning betrekken (in plaats van twee jaar) en er gedurende vijf jaar onafgebroken wonen. Anders riskeer je het belastingvoordeel gedeeltelijk te moeten terugbetalen.

Voor wie een gezinswoning koopt en die energiezuiniger maakt, vallen er nóg grotere fiscale voordelen te rapen. De grens van 200.000 euro is immers opgetrokken als je het energiepeil van de woning met minstens 2 ‘sprongen’ verbetert binnen de 5 jaar (het EPC-certificaat geldt als referentie). Per ‘sprong’ in energieklasse stijgt de grens met 25.000 euro. Stel: je koopt een gezinswoning met een energielabel D en renoveert die grondig, zodat je energielabel B behaalt, dan betaal je op een schijf van 250.000 euro (in plaats van 200.000 euro) geen registratiebelasting (een fiscale korting van 31.250 euro in plaats van 25.000 euro).

Het abattement is ook verhoogd bij de aankoop van bouwgrond: van 87.500 naar 100.000 euro. Daarmee stijgt de besparing van 10.937 naar 12.500 euro. Ook de drempel voor de maximale aankoopprijs van de bouwgrond steeg: van 250.000 naar 300.000 euro. De termijn waarbinnen je jouw hoofdverblijfplaats op het adres van de bouwgrond moet vestigen bleef behouden op drie jaar. Het abattement is alleen van toepassing op de verwerving van een onbebouwd terrein, zonder een overeenkomst met de verkoper om op het terrein te bouwen.

Ontdek meer details en alle voorwaarden

Registratierechten in Wallonië

Net als in het Brussels Hoofdstedelijk Gewest betaal je in het Waals Gewest 12,5% registratierechten op de aankoopsom van een woning. En net als in Brussel is er in Wallonië een som waarop je geen registratiebelasting hoeft te betalen bij de aankoop van een gezinswoning (enige en eigen woning). In het Waals Gewest is die schijf een stuk kleiner dan in Brussel: het gaat om een bedrag van 20.000 euro. Hierdoor krijg je een korting van 2.500 euro (dit is het zogenaamde abattement). De hoogte van die belastingvrije schijf wordt nu in 2023 aangepast. In de praktijk kan het fiscale voordeel daardoor verdubbelen tot 5.000 euro. Wellicht wordt de nieuwe regeling van kracht in de zomer van 2023.

Als de aankoopsom van de woning lager is dan 350.000 euro, dan stijgt het vrijgestelde bedrag van 20.000 naar 40.000 euro. Je bespaart dan 5.000 euro in plaats van 2.500 euro. Ligt de aankoopsom tussen 350.000 en 500.000 euro, dan zal de besparing tussen de 2.500 en 5.000 euro liggen (hiervoor kan je de rekenformule gebruiken in onderstaande tabel). Kost de woning meer dan 500.000 euro, dan wijzigt er niets: je bespaart dan nog steeds 2.500 euro.

* De aankoopsom bepaalt welk bedrag vrijgesteld is van registratiebelasting. Dit is de formule die je voor de berekening kan gebruiken: 40.000 – [20.000 x (aankoopsom - 350.000)] / (500.000 - 350.000). In de tekst hieronder vind je een voorbeeld dat met deze formule is berekend.

Het belastingvoordeel is dus maximaal bij een aankoop tot 350.000 euro. Duurdere eigendommen genieten een degressief voordeel tot een aankoopsom van 500.000 euro. Bij een woning van bijvoorbeeld 400.000 euro is 33.333 euro vrijgesteld van belasting, wat neerkomt op een voordeel van 4.166 euro. Je kan enkel van het voordeel genieten als je binnen de drie jaar na de aankoop de woning intrekt.

Ook voor wie een lap bouwgrond of een huis op plan koopt, en registratierechten op de grond betaalt, wordt de vrijstelling verhoogd. Let wel: de aankoop moet gebeuren in het kader van de gezinswoning.

Is de aankoopsom van de bouwgrond lager dan 175.000 euro, dan geniet je vrijstelling op een schijf van 40.000 euro. Kost de bouwgrond meer dan 175.000 euro, maar minder dan 250.000 euro, dan is er een degressief voordeel (zie rekenformule in onderstaande tabel). Kost de bouwgrond meer dan 250.000 euro, dan blijft het voordeel ongewijzigd. Je kan enkel van het voordeel genieten als je binnen de vijf jaar na de aankoop de gebouwde gezinswoning intrekt.

* De aankoopsom bepaalt welk bedrag vrijgesteld is van registratiebelasting. Dit is de formule die je voor de berekening van een bouwgrond tussen 175.000 en 250.000 euro kan gebruiken: 40.000 – [20.000 x (aankoopsom - 175.000)] / (250.000 - 175.000). Voorbeeld: voor de aankoop van een woning van 190.000 euro is 36.000 euro vrijgesteld van registratiebelasting, waardoor je 4.500 euro bespaart.

Ontdek meer details en alle voorwaarden (enkel beschikbaar in het Frans)

Registratierechten in Vlaanderen

In 2022 daalden de registratierechten voor gezinswoningen in het Vlaamse Gewest al. Bij de aankoop van de enige eigen woning is sinds januari 2022 3% (voorheen 6%) registratiebelasting verschuldigd op de aankoopsom. Bij een ingrijpende energetische renovatie of sloop en herbouw van deze woning betaal je nog maar 1% (voorheen 5%) registratiebelasting op de aankoopsom.

De bijkomende rechtenvermindering voor bescheiden woningen kan sinds 2022 op meer bescheiden woningen van toepassing zijn: het grensbedrag steeg van 200.000 naar 220.000 euro. In de kernsteden en gemeenten in de Vlaamse Rand rond Brussel steeg het grensbedrag van 220.000 euro naar 240.000 euro. Deze woningen krijgen een vrijstelling voor het betalen van registratierechten op de eerste schijf van 93.333 euro. Op die manier krijg je een vermindering van 2.800 euro.

Ontdek meer details en alle voorwaarden