Geldbeheer op oudere leeftijd: hoe de kinderen laten helpen?

Hoe een gesprek over geld starten?

Veel van de ouder-kindgesprekken beginnen pas als de ouder de 70 of 80 voorbij is, of naar aanleiding van een ingrijpende gebeurtenis. Het overlijden van een familielid bijvoorbeeld, of de verslechtering van de gezondheid. Je hoeft als kind echter niet te wachten tot je ouders écht oud zijn of er een gezondheidscrisis opduikt. Een gesprek met een negatieve aanleiding is vaak ook een zwaarder en moeilijker gesprek. Hetzelfde geldt vanuit het standpunt van de ouder: wacht niet tot er ‘iets ergs’ gebeurt om erover te praten.

Een manier om later financiële misstappen (en mogelijk financieel misbruik door buitenstaanders) te voorkomen, is om regelmatig gesprekken te voeren over ouder worden. Dat kan best spontaan. Als kinderen en ouders bijvoorbeeld samen de zolder opruimen, kan het kind vragen wat de ouder wil dat er gebeurt met dat beeldhouwwerk als hij of zij er niet meer is (ook omgekeerd). Zo’n spontane babbel kan dan een gepast aanknooppunt zijn om het bijvoorbeeld te hebben over een zorgvolmacht of successieplan. Een andere mogelijkheid: veel ouderen bankieren en shoppen ook online. Bied als kind aan dat ze je altijd mogen bellen als ze iets niet begrijpen of iets willen nakijken ; of aarzel niet om als ouder hulp in te roepen van je kind. Op die manier kan je over geld spreken in een positieve en open sfeer.

Uiteindelijk zal een ouder op een moment komen waar de hulp van het kind gewenst wordt of nodig zal zijn. Bijvoorbeeld om overschrijvingen te doen, belastingaangiftes te controleren of een budget bij te houden. Dan is het goed om tijdig te weten waar belangrijke zaken gevonden kunnen worden en eventueel hoe er toegang tot gekregen kan worden: rekeningen, verzekeringspolissen, leningen, garantiebewijzen, vaccinatieboekjes, pensioendossiers, notariële akten, eventueel contactinformatie van een accountant, advocaat, notaris, financieel planner, enzovoort.

Stem goed af wat jullie van elkaar verwachten en wat jullie daarvoor nodig hebben. Wil je als ouder dat je kind bijvoorbeeld de overschrijvingen samen met jou uitvoert, of dat je kind ze helemaal zelf doet zonder dat jij ze dubbelcheckt? Wil je dat jouw kind een budget bijhoudt, goedkopere energieleveranciers zoekt, je beleggingen in het oog houdt ... of wil je dat jouw kind alleen weet waar de 'papieren' liggen als er iets ernstigs gebeurt? Hoe duidelijker de verwachtingen en grenzen van het beslissingsrecht zijn, hoe kleiner de kans dat er ergernissen opduiken.

Wat je best niet doet als je over geld in gesprek wil gaan

Benader de kwestie als kind niet door eenvoudigweg te vragen of je ouders hulp willen met hun financiën. Dat impliceert, hoe goed je bedoelingen ook zijn, dat zij niet in staat zijn hun zaken te regelen. Concentreer je niet op wat ze wel of niet meer zouden ‘mogen’ of ‘kunnen’ doen, maar op het feit dat je beschikbaar bent als ze hulp zouden willen. Het mag niet voelen alsof je een privédetective bent.

Een struikelblok voor kinderen is dat ouders soms geen ‘cijfers’ willen delen. Dat is een persoonlijke keuze waarover je beter niet in debat gaat. Je hebt niet altijd cijfers nodig om zinvolle gesprekken te hebben. Het is aanvankelijk interessanter om te weten waar en hoe financiële rekeningen en documenten worden bewaard, dan precies te weten hoeveel geld je ouders op de rekening hebben.

Als ouder is het dan weer belangrijk om ermee rekening te houden dat niet elk kind de tijd of zin heeft om te helpen met de financiële administratie van de ouders.