Elektrisch rijden: wat kost dat precies?

Aankoopkosten: nadeliger

Elektrische auto’s zijn meestal duurder dan vergelijkbare wagens op benzine en diesel. Zo kost de basisversie van de elektrische Volkswagen e-Up! ruim 9.325 euro meer dan de basisversie op benzine. Voor de instap Edition-versie van de Opel Mokka-e (136pk) betaal je 13.250 euro meer dan de instap benzine Edition-versie (100pk) van de Opel Mokka en 11.250 euro meer dan de instap diesel Edition-versie (110pk) van de Opel Mokka. En voor een instapversie van de elektrische Peugeot New 2008 (136pk) betaal je 9.070 euro meer dan de benzineversie van 130pk (automaat) en 9.165 euro meer dan de dieselversie van 110 pk (manueel). Hetzelfde geldt voor vergelijkbare elektrische varianten van bestaande modellen.

Vaak is die hogere aankoopprijs voor veel mensen al voldoende om te passen voor een elektrische wagen. In de praktijk is er ook nog niet voor ieders budget een nieuwe elektrische auto. De goedkoopste wagen op de Belgische markt is de Dacia Spring met een instapprijs van 16.990 euro.

Prijslijsten geraadpleegd op 20 mei 2021

Energiekosten: voordeliger (als je vooral thuis oplaadt)

De verbruikskosten van een elektrische wagen wordt uitgedrukt in kWh. In tegenstelling tot benzine of diesel kan de energieprijs echter sterk uiteenlopen. De prijs hangt namelijk af waar je oplaadt:

• thuis (goedkoopst, maar traagst)
• aan een publieke laadpaal
• aan een snellader (snelst, maar duurst)

Een wagen opladen is goedkoper dan tanken, maar vooral als je dat thuis of tegen een voordeeltarief op het werk kan doen (bedrijven kunnen een goedkoper stroomtarief genieten).

Bovendien is de ene auto de andere niet. Laten we daarom even de vergelijking maken op basis van de Hyundai Kona (Twist-uitvoering), een SUV waar zowel een elektrische wagen (136 pk, 100kW) als een diesel- (136 pk, 100kW) en benzinevariant (100 pk, 88kW) van op de markt te vinden is.

Kost voor 100 km rijden:

In het voorbeeld hierboven gaan we uit van het theoretisch verbruik die de fabrikant heeft gecommuniceerd: 4,9l/100km voor de dieselvariant, 6l/100km voor de benzinevariant en 16kW/100km voor de elektrische variant. Bij elektrische wagens kan bij het laden ook laadverlies optreden. In de berekening hierboven hebben we 20% laadverlies ingecalculeerd.

Onderhoud: voordeliger

Een wagen met een verbrandingsmotor heeft veel meer draaiende onderdelen dan een elektrische wagen. En dus ook meer onderdelen die kunnen verslijten en geregeld vervangen moeten worden. Olie verversen, de brandstoffilter en de bougies vervangen of een nieuwe distributieriem zal je op de onderhoudsfactuur van je elektrische auto niet tegenkomen.

Ook zal je met een elektrische wagen minder slijtage op de remmen hebben. Tijdens het afremmen wordt bewegingsenergie omgezet in elektrische energie en zo teruggewonnen. Die regeneratie werkt ook als motorrem, waardoor de gewone remmen minder vaak wordt gebruikt en dus minder snel slijten dan bij een auto met verbrandingsmotor.

Uit een grote enquête bij 10.000 eigenaars van een elektrische wagen in de VS bleken de onderhoudskosten de helft minder te zijn. Sommige merken maken zelfs gewag van 60% minder onderhoudskosten. Al lopen de bronnen en meningen hierover fors uiteen. Zo gaf Mark Pecqueur, docent autotechnologie van de Thomas More Hogeschool, in het magazine Fleet aan dat 20% realistischer is. Als een onderdeel vervangen moet worden bij een elektrisch voertuig, dan is dat in de praktijk dikwijls duurder en omslachtiger.

Fiscaliteit: voordeliger

Voor elektrische wagens betaal je in het Vlaams Gewest geen belasting op de inverkeersstelling (BIV) en verkeersbelasting. In het Brussels Hoofdstedelijk Gewest en het Waals Gewest liggen de kaarten anders, waar je nog steeds de minimale belastingen betaalt. Al valt dit wel relatief mee: in 2021 betekent dat eenmalig 61,5 euro BIV plus 83,95 euro verkeersbelasting per jaar.

Op nationaal en gewestelijk niveau zijn er vandaag geen subsidies (meer) voor elektrische wagens. Sommige steden en gemeenten bieden echter wel beperkte subsidies aan particulieren als ze een 100% elektrische wagen kopen, bijvoorbeeld als die met verschillende gezinnen gedeeld wordt. Je informeert je best bij je lokaal bestuur voor eventuele subsidies.

Wie als particulier tussen 1 september 2021 en 31 augustus 2024 kiest voor de installatie van een laadstation thuis kan wel rekenen op een belastingvermindering. Dat kwam de regering in mei 2021 overeen. Om de versnelling in te zetten, zal de vermindering stelselmatig afbouwen in de tijd. Wie deze investering doet tussen 1 september 2021 en 31 december 2022 kan rekenen op een belastingvermindering van 45%. Dit tarief daalt tot 30% in 2023 en tot 15% in 2024.

Als je een bedrijfswagen ook privé mag gebruiken, dan telt die wagen mee als een extra belastbaar inkomen bij je personenbelasting (Voordeel Alle Aard, of VAA). Ook hier geniet je een voordeel met een elektrische auto. Voor het VAA kijkt de fiscus niet alleen naar de cataloguswaarde en de leeftijd van de wagen, maar ook naar de CO2-uitstoot, en die is nul bij volledig elektrische wagens.

De overheid besliste in mei 2021 ook dat tegen 2026 alle nieuwe bedrijfswagens broeikasgasvrij moeten zijn. Voor werkgevers geldt dat vanaf 2026 enkel nog elektrische bedrijfswagens zullen kunnen genieten van een fiscaalvriendelijk regime:

• Voor personenwagens op fossiele brandstof aangeschaft voor 1 juli 2023 geldt een overgangsregel: de huidige fiscale aftrekregeling zal van toepassing blijven;
  
  
• Voor personenwagens op fossiele brandstof aangeschaft tussen 1 juli 2023 en 31 december 2025 geldt ook een overgangsregel, maar die wordt wel afgebouwd. De aftrekbaarheid wordt in 2025 afgetopt op 75%, 50% in 2026, 25% in 2027 en herleid tot nul in 2028;
  
  
• De fiscale aftrek voor koolstofemissievrije personenwagens (incl. auto’s voor dubbel gebruik en minibussen) zal vanaf 2026 afgebouwd worden:

Autokeuring: voordeliger

Bij een volledig elektrische wagen is geen milieukeuring nodig. je betaalt voor de keuring van een elektrische personenwagen 4,2 euro minder dan een benzine en 12,6 euro minder dan een diesel.

Autolening: voordeliger

Als je leent voor een elektrische wagen, dan kan je met een groene autolening betere voorwaarden krijgen dan bij een gewone autolening. Het tarief kan een tiende of zelfs een kwart lager liggen, afhankelijk van bank tot bank én van de periode van het jaar. Vooral rond het Autosalon kunnen de verschillen groot en de voorwaarden interessant zijn.

Autoverzekering: hangt ervan af

Heel wat verzekeraars geven korting voor milieuvriendelijke auto’s. Dat kan volgens TestAankoop oplopen tot een voordeel van zo’n 30%. Helaas heeft de hogere aankoopprijs van een elektrische wagen een impact op de premie van de autoverzekering. Het voordeel aan de ene kant zal het nadeel aan de andere kant dus een stuk uitvlakken.

Restwaarde: hangt ervan af

De jongste jaren komen er ook steeds meer tweedehands elektrische wagens op de markt. Vandaag zien we dat de restwaarde van elektrische wagens hoger ligt dan dieselwagens en dicht bij de restwaarde van benzinewagens komt. De restwaarde van een elektrische auto wordt in belangrijke mate bepaald door hoe goed de accu nog werkt, want dit is een duur onderdeel. In de eerste 3 jaar kan je een gemiddelde afname aan capaciteit verwachten van ongeveer 2%, na 6 jaar ongeveer 8%, wat dus relatief goed meevalt. Terwijl een 6 jaar oude smartphone vaak voortdurend moet worden aangesloten om te werken, zal een 6 jaar oude elektrische wagen nog steeds een aanvaardbaar bereik hebben.

Is elektrisch rijden nu voordeliger of niet?

Leaseplan deed vorig jarig onderzoek in 18 Europese landen naar de total cost of ownership van benzine-, diesel- en elektrische wagens. Daaruit bleek dat in 14 landen elektrische middenklassers voordeliger zijn dan auto's die rijden op benzine of diesel (ook in België). Compacte elektrische auto’s zijn voordeliger in 8 landen (maar niet in België). Elektrische premiumwagens zijn in geen enkel van de 18 landen voordeliger.

Of elektrisch rijden voor je voordeliger is, hangt sterk af van je persoonlijke situatie: het model dat je koopt, waar je oplaadt, in welk gewest je woont, welke fiscale voordelen je al of niet kan genieten, enzovoort. Er zijn dus heel wat variabelen om in rekening te nemen. Online vind je wel rekenmodules om de zogenaamde Total Cost of Ownership te berekenen. Dit kan een grove indicatie geven, maar beter is om er zelf de rekenmachine, jouw energiefactuur, de prijslijsten van automodellen, je fiscale voordelen, … bij te nemen.

Wat met CNG?

Los van elektrisch, benzine of diesel kan je natuurlijk ook opteren voor CNG. De aankoop is volgens energiegids.be gemiddeld 500 tot 8.000 euro duurder dan hetzelfde model in benzine- of dieseluitvoering. Aan de andere kant is de brandstof goedkoper, gaat het tanken even snel als bij klassieke brandstoffen, ligt de uitstoot van bepaalde schadelijke gassen een pak lager dan bij een benzine of diesel en kan je ook tal van fiscale voordelen genieten. Ondertussen zijn er zo'n 150 tankstations die CNG aanbieden. Ter vergelijking: voor elektrische wagens staan er in België ongeveer 4.200 publieke laadpalen.

CNG (Liquified Petroleum Gas) is overigens niet hetzelfde als LPG (Compressed Natural Gas). Een auto op LPG kan geen CNG tanken of omgekeerd. Het gas wordt ook op een andere manier opgeslagen. Beide zijn wel een stuk milieuvriendelijker en zuiniger dan wagens op benzine of diesel.