Een zorgvolmacht biedt je gemoedsrust

Wie mag je aanduiden als lasthebber?

De keuze van wie in jouw plaats de beslissingen kan nemen, is volledig vrij. Je kan iemand van de familie kiezen, maar ook een goede vriend. Ook kan je meerdere mensen aanduiden, die al dan niet samen moeten optreden om je te vertegenwoordigen.

Je moet de zorgvolmacht wel laten registreren in het ‘Centraal Register van Lastgevingsovereenkomsten’. Op die manier is ze tegenstelbaar aan derden, wat betekent dat iedereen ze moet aanvaarden.

Laat je ze opmaken via de notaris, dan zorgt hij daarvoor. Maak je de zorgvolmacht zelf op, dan dien je de registratie te doen door een 'voor eensluidend verklaard afschrift' neer te leggen op de griffie van het vredegerecht.

De registratie moet gebeuren als je zelf nog bekwaam bent om dat te doen. Op dat moment dat ze van kracht moet gaan, ben je namelijk zelf niet meer in staat om ze te activeren. Wacht je te lang met de registratie, dan kan ze niet meer in werking treden.

Let wel: voor sommige handelingen blijft een notariële volmacht nodig. Dat is onder meer het geval voor het doen van schenkingen of voor het verkopen van een woning.

Wanneer wordt de zorgvolmacht van kracht?

De persoon die de lastgeving opstelt, bepaalt zelf wanneer de volmacht of bepaalde onderdelen ervan in werking treden. Dat kan bij wilsonbekwaamheid zijn, maar dat hoeft niet per se. De zorgvolmacht kan ook onmiddellijk ingaan, dus op het moment dat de lastgever nog over al zijn mentale vermogens beschikt, maar zich bijvoorbeeld moeilijk kan verplaatsen.

Belangrijk is dat dit moment duidelijk wordt omschreven in de zorgvolmacht, zeker indien ze van kracht wordt bij het verlies van de verstandelijke vermogens. Het probleem is dat er niet altijd een duidelijk kantelmoment is waarop iemand zijn beoordelingsvermogen verliest. Bij ziektes zoals Alzheimer gebeurt dat in stappen en worden heldere en minder heldere momenten afgewisseld. Vaak wordt daarom in de zorgvolmacht bepaald dat dit via verklaringen van bijvoorbeeld twee geneesheren zal gebeuren, maar het is geen verplichting.

Het is de verantwoordelijkheid van de lasthebber om na te gaan of de voorwaarden vervuld zijn om de volmacht in werking te laten gaan. Er is dus geen tussenkomst van de vrederechter nodig.

De vrederechter kan later wel tussenbeide komen indien er problemen opduiken bij de uitvoering van de zorgvolmacht, bijvoorbeeld indien de lasthebber zijn mandaat zou overschrijden, hij niet in het belang van de opdrachtgever handelt of indien er tussen meerdere lasthebbers onenigheid zou ontstaan.

Je kan ook een vertrouwenspersoon aanstellen die toezicht houdt op de manier waarop de lasthebbers hun taak uitvoeren.

Kan de volmacht herroepen worden?

Je hebt altijd de mogelijkheid om een zorgvolmacht te herroepen of om de modaliteiten ervan te wijzigen. Dit natuurlijk nog altijd op voorwaarde dat je nog altijd bij je volle verstand bent.

Wat gebeurt er als ik geen zorgvolmacht heb?

Heb je op het moment dat je niet meer in staat bent om je zaken zelf te beredderen zelf niemand aangeduid om dit in jouw plaats te doen of gebeurde dat niet tijdig, dan doet de vrederechter dat. Dat kan gebeuren op vraag van de partner, een familielid, een vriend, van een dokter, het personeel van het verzorgingstehuis of iedereen die er belang bij heeft.

De vrederechter kiest zelf wie hij als bewindvoerder aanstelt. Het kan dus perfect om iemand gaan die je zelf liever niet had gehad.

Steeds meer laten zorgvolmacht opstellen

Steeds meer mensen opteren voor een zorgvolmacht. Tussen 1 september 2014 – het moment dat dit systeem werd ingevoerd – en eind december van dat jaar waren het er 1.522. In 2015 ging het om 11.932 mensen, in 2016 om 19.038 mensen, in 2017 om 28.644 mensen. En in 2018 waren het er in het begin van de zomer al meer dan 19.000