Spaarproducten
Kunnen we helpen?
Met een flinke dosis acteertalent en overtuigingskracht kunnen fraudeurs ook je op het verkeerde been zetten. Zeker als ze zich voordoen als een vriend, familielid of andere bekende. Tips om vriend-in-noodfraude te herkennen.
Vriend-in-nood- of hulpvraagfraude is geen nieuw fenomeen. Het bestaat al minstens 20 jaar. Maar nog elke dag worden mensen er het slachtoffer van. Bij deze vorm van fraude doet iemand zich voor als een vriend, kennis of familielid. Omgekeerd kan ook, waarbij de fraudeur je kennissen aanschrijft in jouw naam. Dat kan via e-mail, sms, sociale media of appberichtjes. De opzet is altijd dezelfde: je ‘zoon’, ‘tante’ of ‘vriend’ vraagt om je financiële hulp.
Hoe gaat vriend-in-nood-fraude in zijn werk?
Op een of andere manier krijgt de fraudeur je contactenlijst in handen, of een contactenlijst waarin je vermeld staat. Dat kan bijvoorbeeld door een gehackt mailaccount of mobiel nummer. Met wat zoek- en puzzelwerk (dankzij Google en sociale media) kan de fraudeur zien wie een naaste vriend of familielid is. Op die manier kan hij of zij heel gericht elk slachtoffer benaderen.
De fraudeur kan contact opnemen vanaf een onbekend e-mailadres of mobiel nummer. Dat gaat meestal met een smoesje: “Mijn telefoon is gestolen en ik gebruik de smartphone van een vriend.” Of “Hoi papa, ik had gedoe met mijn oude telefoon en dit is mijn nieuw nummer”. Of “Hello mam, mijn telefoon zat helaas in de was ...” Maar het bericht kan ook vanaf een bekend e-mailadres of mobiel nummer verzonden zijn.
Je dochter is haar smartphone kwijtgeraakt, je vriend zit in het buitenland en zijn portefeuille is gestolen, je neefje heeft het financieel moeilijk, … de conversatie draait altijd uit op de vraag of je geld kan overmaken. De fraudeur speelt daarbij natuurlijk handig in op je emoties en hulpvaardigheid.
Zes mogelijke alarmsignalen van vriend-in-nood-fraude
De vriend neemt niet op als je belt
Bel de vriend of het familielid op, zo kan je horen dat het wel degelijk hem of haar is. Als er niet opgenomen wordt, dan is dat een slecht teken. De fraudeur zal hierop inspelen door een bericht te sturen met de melding dat “het bereik slecht is”, “hij niet kan opnemen omdat er te veel lawaai is op de achtergrond”, “de smartphone vreemde kuren heeft”, enzovoort. Wordt er toch opgenomen, luister dan naar de stem en stel vragen waarop enkel hij of zij het antwoord kan weten.
Er is haast bij
Je contactpersoon dringt aan om snel te betalen, omdat hij of zij in nood is. Er moet vandaag een factuur betaald worden, anders krijgt je vriend een boete. Een vriendin in bestolen in Rome, ze heeft dringend geld nodig om te kunnen eten ...
Het is een nieuw of onbekend nummer (of e-mailadres)
Zelfs als er een profielfoto van je dierbare bij staat, vertrouw je het toch beter niet. Vervang een oud nummer pas als je de persoon mondeling hebt gesproken en herkend. Probeer ook je dierbare aan de lijn te krijgen door naar het nummer te bellen dat je al van hem/haar had.
Vreemde betaallink
De link met de betaaluitnodiging of het rekeningnummer ziet er vreemd uit. Of je kennis vraagt om geld te versturen naar een MoneyGram- of Western Union-kantoor. Hoe dan ook: klik nooit op de link, voordat je je vriend gesproken hebt.
De grootte van de som
Je dochter vraagt om 3.000 euro over te schrijven voor een nieuwe smartphone. Of je vriend die vastzit op de luchthaven vraagt 500 euro voor een nachtje hotel. Vaak staat het gevraagde bedrag niet in verhouding met de eigenlijke kost.
Je wordt later opgebeld door ‘een medewerker van de bank’
Fraudeurs combineren vriend-in-noodfraude vaak met andere truken, waardoor je alsnog in de val trapt. Als je de fraudeur in eerste instantie te slim af bent, is het mogelijk dat hij je later opbelt (mogelijk van een nagemaakt nummer van de klantendienst of van het lokale bankkantoor) en zich voordoet als bankbediende, zogenaamde ‘bankkluisfraude’. De ‘bankbediende’ meldt dan bijvoorbeeld dat er een verdachte activiteit is gedetecteerd op je account. Hij vraag je dan om je geld tijdelijk op een andere rekening ‘van de bank’ over te schrijven (die uiteraard niet bestaat). Of vraagt om je kaartgegevens en/of codes.
Enkele tips voor je online veiligheid
De bedragen lopen meestal op van een paar honderd tot enkele duizenden euro. Als je ontdekt dat je beetgenomen bent, dan is de fraudeur al lang met de noorderzon verdwenen. Enkele basistips:
- Gebruik tweefactorauthenticatie (= tweestapsverificatie) om in te loggen op jz accounts. Zo voorkomt dat die makkelijk gehackt worden. Dat geldt voor al je accounts, niet enkel je bankaccounts.
- Een medewerker van de bank zal je nooit om persoonlijke codes of nummers. Geef in geen geval codes, wachtwoorden of nummers door. Krijg je bijvoorbeeld een sms-code zonder dat je er één vroeg? Verwittig dan de bank zodat zij kan uitzoeken waarom je dat kreeg.
- Beveilig je voicemail met een pincode.
- Zorg voor veilige wachtwoorden.
- Meld een poging tot (elke vorm van) fraude ook als je geen schade hebt. Zo krijgt de politie een beter zicht op de criminelen achter deze vorm van oplichting. Een verdachte mail of verdacht bericht kan je melden via verdacht@safeonweb.be.
Lees ook
Heb je een vraag voor ons? We bellen je graag op een ogenblik dat het je uitkomt.
Maak een afspraak